آمادگی بورس‌کالا برای میزبانی از صنعت خاکستری
بازار سیمان تغییر فاز داد
بررسی تالار صنعتی و معدنی بورس کالای ایران در هفته نخست خردادماه امسال نشان می‌دهد، این بازار میزبان یک‌میلیون و ۱۳۸هزار و ۲۴۳تن انواع سیمان بود که با تقاضای یک‌میلیون و ۵۹۶هزار و ۵۵۴تنی مواجه شد که در پایان یک‌میلیون و ۸۲هزار و ۷۵تن سیمان مورد معامله قرار گرفت. در بازه زمانی ۳ تا ۷خردادماه میانگین قیمت پایه برای سیمان پرتلند نوع۲ در کانال یک‌هزار و ۸۴۴تومان به ازای هر کیلوگرم تعیین شد و سیمان‌‌‌های عرضه‌شده با میانگین قیمت موزون ۲هزار و ۷۳۵تومان به ازای هر کیلوگرم به فروش رسیدند.
مقایسه بازار فیزیکی سیمان در هفته نخست خردادماه امسال با هفته پیش از آن نشان می‌دهد که حجم عرضه و معاملات سیمان به ترتیب ۸درصد و ۱۳.۶درصد افزایش را به ثبت رسانده است. این در حالی رقم خورده که میانگین قیمت پایه تعیین‌شده برای سیمان‌‌‌های عرضه‌شده در بازه زمانی سوم تا هفتم خردادماه نسبت به هفته گذشته رشد ۵.۳درصدی را گزارش می‌کند.
آمار و ارقام رینگ فیزیکی سیمان نشان می‌دهد که قطعی برق در واحدهای تولیدی تا حدودی برطرف شده و از حداکثر ساعت خاموشی کاسته شده است و از این‌رو تولیدکننده‌‌‌ها تا پیش از ورود به فصل گرما در تلاش هستند انبارهای خود را از کلینکر پر کنند تا در اوج گرما و افزایش ساعت قطعی برق در این واحدها، حجم تولید به صورت قابل‌توجهی با افت مواجه نشود.
از طرفی با توجه به اینکه از روز یکشنبه ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۴، قیمت پایه سیمان در معاملات بورس‌کالا برای هر هفته، مطابق با وضعیت معاملاتی هفته پیش هر نماد و میزان رقابت قیمتی، با فرمولی مشخص محاسبه میشود، قیمت پایه این محصول در تالار صنعتی هفته جاری روند صعودی را در پیش گرفت و از این‌رو خریداران نسبت به روند صعودی قیمت سیمان واکنش نشان دادند و حجم عرضه و معاملات افزایشی شد. براساس بخشنامه اعلام‌شده، درصورت عدم‌معامله در بازار فیزیکی قیمت پایه هر هفته، ۵درصد کمتر از قیمت پایه هفته قبل محاسبه میشود و در صورت معامله تا ۷۵درصد حجم عرضه با قیمت پایه ۳درصد کاهش نسبت به قیمت پایه هفته قبل اعمال میشود و در صورت معامله بین ۷۵ تا ۱۰۰درصد حجم عرضه با قیمت پایه، کاهش یک‌درصدی در قیمت پایه نسبت به قیمت پایه هفته قبل لحاظ میشود.
دورخیز سیمان برای ورود به بازارهای بین‌المللی
با توجه به تصمیم جدید کارگروه مدیریت بازار کالاهای پایه و ابلاغ رسمی معاونت برنامه‌‌‌ریزی و مقررات سازمان توسعه تجارت ایران، از ابتدای تیرماه امسال، صادرات سیمان و کلینکر خاکستری فقط با ارائه گواهی معامله در رینگ صادراتی بورس‌کالا مجاز است. این تصمیم با هدف شفاف‌‌‌سازی قیمت‌ها، جلوگیری از رقابت منفی و حفظ بازارهای صادراتی اتخاذ شده است.
این در حالی است که تصمیم درخصوص صادرات سیمان و کلینکر برمبنای موضوع عرضه و عدم‌عرضه در تالار بورس‌کالا طی سال‌های گذشته چند مرتبه مطرح و اجرا شده و پس از مدتی این موضوع لغو شده است و در این بین با توجه به افزایش قیمت سیمان و افزایش سهمیه‌‌‌بندی برق در واحدهای تولیدی و کاهش حجم تولید و عرضه موضوع صادرات مطرح میشود.
همیشه صادرات سیمان با توجه به مصائب آن یکی از چالش‌‌‌های این صنعت به حساب می‌‌‌آید؛ چراکه قیمت سیمان در هر منطقه از کشور متفاوت است و نحوه حمل‌ونقل آن صادرات آن را سخت کرده است و در این بین وضع قوانین جدید در سخت شدن صادرات سیمان عملا مسیر را برای فعالان این صنعت سخت می‌کند و در شرایطی که نقدینگی و چرخش پول در این حوزه در وضعیت حداقلی قرار دارد، شاید تقویت و تسهیل مسیرهای صادراتی به‌عنوان منجی این صنعت مطرح شود. از طرفی همیشه دلالان و واسطه‌‌‌ها مسیر را برای تجار و تولیدکننده‌‌‌ها دشوار می‌کنند و عرضه محصول در بازار فیزیکی و در صورت عدم‌معامله، سیمان وارد بازارهای خارجی میشود. از طرفی دست دلالان را از این بخش کوتاه می‌کند و همچنین از قیمت‌گذاری‌‌‌های اختیاری جلوگیری میشود. این تصمیم در پی صورت‌جلسه کارگروه مدیریت بازار کالاهای پایه و براساس مصوبه بند ۶ تصویب‌‌‌نامه اصلاحی قانون مقررات صادرات و واردات اتخاذ شده است.
در متن این مصوبه تاکید شده که برای جلوگیری از رقابت منفی میان صادرکنندگان، ایجاد شفافیت در ارزش کالاهای همگن و حفظ بازارهای صادراتی، کالاهایی که در فهرست اعلامی وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار دارند، باید پیش از صادرات در رینگ صادراتی بورس‌کالا معامله شوند. از دیگر موارد مطرح‌‌‌‌شده در این تصمیم، برخورد سخت‌‌‌گیرانه با تخلفات احتمالی در صادرات سیمان فله‌‌‌ای است. طبق ابلاغیه، در صورتی که پلمب بار سیمان فله برای تغییر احتمالی کیفیت یا سایر مشخصات باز شود، مجوز صادرات خریدار به همراه کارت بازرگانی آن باطل خواهد شد.
این اقدام با هدف جلوگیری از ایجاد اختلال در زنجیره صادرات و حفظ اعتبار بین‌المللی تولیدکنندگان ایرانی در بازارهای خارجی در نظر گرفته شده است. همچنین با هدف جلوگیری از احتکار سیمان در انبارهای واحدهای تولیدی توسط برخی خریداران، مقرر شده است عرضه‌‌‌کنندگان در بورس کالا، ضمن دریافت نقدی مالیات ارزش‌افزوده در زمان تسویه، در اطلاعیه عرضه یا امیدنامه خود هزینه‌‌‌های انبارداری را نیز به‌‌‌طور شفاف و با قید الزاماتی اعلام کنند. در صورت تاخیر در پرداخت این هزینه‌‌‌ها، هزینه‌‌‌های انبارداری از خریداران قابل مطالبه خواهد بود.
