درباره نمایشگاه صنعت مالی در مشهد
بورس انرژی؛ پنجره فرصت
ایران از دهه‌‌‌ها قبل مقصد سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی بوده و با وجود رژیم ظالمانه تحریم‌های اقتصادی همچنان سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی مزیت اصلی کشور ماست. با وجود این، نیاز به تامین مالی در حوزه انرژی در ایران بسیار و سرمایه‌گذاری اندک است. با اینکه مقتضی موجود و مانع مفقود است، چرا تحقق سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی رضایت‌‌‌بخش نیست؟ همان‌گونه که ذخایر انرژی نقطه قوت سرزمین ماست، یکی از چالش‌های بزرگ حال حاضر نیز به شمار می‌‌‌آید.
نقل‌قول معروفی است که مسائل و مشکلات در دیدگاهی که به وجود آمده‌اند، حل و فصل نمی‌شوند و برای حل آنها به تغییر در دیدگاه‌ها نیاز داریم. در زمینه انرژی نیز بدون تغییر جهت‌‌‌گیری بنیادین در رویکردهایی که تاکنون نسبت به این حوزه داشته‌ایم، نمی‌توان انتظار عبور از چالش‌ها را داشت. با همه اینها کشورمان در زمینه توسعه متناسب با این ثروت‌‌‌‌های طبیعی، راهی طولانی پیش‌روی خود دارد. طی این سال‌ها دیدگاهی با چشمانداز عدالت توزیعی در بهره‌‌‌برداری از منابع انرژی مسلط بوده است، اما این دیدگاه به اقتصادی بودن سرمایه‌گذاری منجر نشده و بدون تولید بازدهی مناسب نیز سرمایه‌گذاری رخ نخواهد داد.
سال 1404 با عنوان «سال سرمایه‌گذاری برای تولید» نام‌گذاری شده است. از طرف دیگر، چالش‌های مرتبط با حوزه انرژی و آب با صدایی رساتر از هر زمان دیگر ضرورت تغییر رویکرد را نشان می‌دهند. راهکاری به نام بورس انرژی ایران در این میان میتواند یک «پنجره فرصت» بی‌‌‌بدیل باشد؛ بدل شدن به بازاری که در آن، اولا سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی نه فقط در دسترس نهادهای خاص سنتی این بخش از اقتصاد، بلکه در اختیار عموم مردم گذاشته می‌شود؛ ثانیا حامل‌‌‌های انرژی در سازوکاری کارآ و شفاف به بالاترین بازدهی‌‌‌ها تخصیص می‌یابد و نهایتا دادوستد در آن منصفانه و تحت نظارت مراجع ذی‌‌‌صلاح و قانونی انجام می‌گیرد. طی اردیبهشت سال‌جاری، بورس انرژی ایران شاهد رشد قابل‌توجه ارزش معاملات نسبت به دوره‌های مشابه در سال‌های قبل بود، اما این رشد رضایت‌‌‌بخش نیست و با مقتضیات کشور نسبتی ندارد. ایفای نقش محوری ایران بهعنوان مرکز مبادلات انرژی در منطقه و جهان آن‌گونه که در اسناد قانونی نیز ترسیم شده، چشمانداز امیدبخش و وجهه همت ما در بورس انرژی ایران است. اعتقاد داریم، با توکل به خداوند این جایگاه به شرط تلاش خستگی‌‌‌ناپذیر، هوشمندانه و امیدوارانه قابل تحقق خواهد بود و بورس انرژی ایران میتواند پیشران این بخش از توسعه کشور باشد.
با این چشمانداز، بورس انرژی ایران تمامی همت خود را برای ارتقای ظرفیت‌‌‌‌های نهادی بازار انرژی کشور به کار بسته تا با توسعه ابزارها و بازارهای خود بتواند کارآیی، دسترس‌‌‌پذیری، منصفانه بودن و شفافیت را برای بازار انرژی کشور فراهم کند. از یک‌سو ارتقای سطح تعاملات بین‌المللی به منظور ایجاد ارتباط با کشورهای منطقه در حوزه انرژی و استفاده از تجارب بازارهای موفق انرژی در جهان میتواند روند توسعه معاملات را از نظر ارزش بازار و تنوع ابزارها ارتقا بخشد و از سوی دیگر تبدیل شدن به مرجعیت قیمت‌گذاری در کشور و منطقه، افزایش عمق بازارها و تسهیل تامین مالی برای توسعه زیرساخت کشور از طریق بورس انرژی تنها با ارتقای سطح ساختاری و چارچوب تنظیم‌‌‌‌گری بازار انرژی و بهبود سطح زیرساخت فناوری‌‌‌‌های مورد استفاده در این بازار ممکن است.
ارتباطات داخلی و توسعه و تعمیق بازار سرمایه و بورس انرژی به طور اخص، بدون برقراری ارتباط مستقیم با مخاطبان این بازارها به‌سختی ممکن خواهد شد. برگزاری نمایشگاه صنعت مالی در مشهد که با ابتکار عمل سازمان بورس و اوراق بهادار به انجام رسیده، گویای درک ضرورت تغییر رویکرد در جهت‌گیری‌های اساسی توسط سیاستگذاران بازار سرمایه کشور است. سطح فراگیری و دسترس‌‌‌پذیری بازار سرمایه تنها از طریق ارائه مستقیم خدمات در تمامی ایران و برای همه ایرانیان توسعه خواهد یافت و مشهدالرضا، هم به دلیل ویژگی‌های اقتصادی و هم معنوی میتواند شروعی پرخیر و برکت برای این ابتکار عمل باشد.
* مدیرعامل بورس انرژی
