معمای سراشیبی بیت‌کوین

 بیت‌کوین که طی روزهایی در ماه گذشته بالای ۱۲۰ هزار دلار نفس می‌کشید و رویای ۱۳۰ هزار دلاری را در سر می‌پروراند به یکبار با شوک‌های اقتصادی و سیاسی ایالات متحده در ماه اوت با افت ۸.۵ درصدی مواجه شد و به کانال ۱۱۲ هزار دلاری سقوط کرد.

این روند نزولی نه تنها سرمایه‌گذاران خرد را شوکه کرد بلکه نهادهای مالی بزرگ را نیز به بازنگری استراتژی‌هایشان واداشت. اما سوالی که در این میان مطرح می‌گردد این است که چگونه این پناهگاه مدرن به سراشیبی افتاد؟

بازار رمزارز زیر تیغ تعرفه‌ها

بازار جهانی رمزارزها اخیرا تحت‌تاثیر سیاست‌های تجاری جدید ایالات متحده، به‌ویژه اعمال تعرفه‌های متقابل توسط دونالد ترامپ، با نوسانات محسوسی مواجه شده است. این تعرفه‌ها که دامنه‌ای بین ۱۰ تا ۴۰ درصد دارند، فضای عدم‌اطمینان را در اقتصاد جهانی افزایش داده و باعث تغییر مسیر سرمایه در بازارهای پرریسک شده‌اند.

اعمال این تعرفه‌ها موجی از نگرانی‌ها را نسبت به احتمال تشدید تورم و تضعیف توان فدرال‌رزرو برای کاهش نرخ بهره به همراه داشته است. در چنین شرایطی، سرمایه‌گذاران با رویکردی محتاطانه‌تر، دارایی‌های پرنوسان و ریسک‌پذیر مانند رمزارزها را رها کرده و به سمت دارایی‌های ایمن‌تر حرکت کرده‌اند.

در پی این تحولات، بازار رمزارزها شاهد موج گسترده‌ای از لیکویید شدن موقعیت‌های خرید بود.(لیکویید شدن به معنای بسته شدن اجباری موقعیت‌های معاملاتی به دلیل زیان بیش از حد و کاهش موجودی حساب معامله‌گر است). این پدیده زمانی رخ می‌دهد که معامله‌گران مجبور می‌شوند دارایی‌های خود را در قیمت لحظه‌ای به فروش برسانند تا بدهی‌های ناشی از معاملات اهرمی را تسویه کنند. این روند فشار فروش را افزایش داده و به افت بیشتر قیمت‌ها دامن می‌زند.

با این حال، برخی کارشناسان معتقدند که این وضعیت نه حاصل یک بحران، بلکه نشانه‌ای از «اصلاح طبیعی بازار» پس از رشدهای پیاپی در ماه‌های گذشته است. به گفته بن کورلند، مدیرعامل پلتفرم تحقیقاتی DYOR، پس از یک دوره داغ در ماه ژوئیه، این افت یک توقف استراتژیک سالم محسوب می‌شود. بازارها به نبود یک محرک تازه واکنش نشان می‌دهند، نه به وجود یک بحران. سرمایه اکنون در حال چرخش از دارایی‌های پرریسک به حوزه‌های امن‌تر است.

اما برخی دیگر از تحلیلگران تاکید کردند که اگرچه بازار رمزارزها ماه گذشته عملکرد مثبتی از خود نشان داده بود، اما اکنون در غیاب عوامل محرک اقتصادی جدید و درحالی‌که فضای کلان اقتصادی با عدم‌قطعیت همراه شده، ممکن است برای مدتی با رکود یا نوسان شدید روبه‌رو شود.

آنها معتقدند در بلندمدت، تقاضا برای دارایی‌هایی چون بیت‌کوین و اتریوم و همچنین استحکام فنی این بازارها، می‌تواند روند کلی را همچنان صعودی نگاه دارد؛ اما در کوتاه‌مدت، سرمایه‌گذاران باید آماده مواجهه با نوسانات ناشی از سیاست‌های اقتصادی جهانی و تغییرات ناگهانی در رویکردهای مالی آمریکا باشند. اما ماجرا صرفا به اعمال تعرفه از سوی ترامپ ختم نمی شود.

شوک اقتصادی آمریکا

بازار رمزارزها در آغاز ماه اوت با چالش‌های جدی مواجه شده است. بیت‌کوین در هفته گذشته کاهش قیمت قابل‌توجهی را تجربه کرد و برخی از ارزهای دیجیتال جایگزین نیز با افت شدیدی روبه‌رو شدند. این سقوط قیمت‌ها در دو مرحله اصلی رخ داد که ابتدا واکنش‌ها به سخنان رئیس فدرال‌رزرو آمریکا و سپس انتشار داده‌های ناامیدکننده اشتغال موجب آن شد.

پس از جلسه کمیته بازار آزاد فدرال‌رزرو در ژوئیه، بازار انتظار داشت کاهش نرخ بهره در سپتامبر اعمال شود، اما رئیس فدرال‌رزرو این پیش‌بینی‌ها را رد کرد و اعلام کرد که احتمال کاهش نرخ بهره در سپتامبر هنوز نامشخص است. وی با وجود اشاره به نشانه‌های احتمالی رکود اقتصادی، تاکید کرد که بازار کار همچنان قوی و متعادل است و باید تمرکز از اشتغال به ریسک‌های تورمی معطوف شود. این دیدگاه با مخالفت برخی اعضای فدرال‌رزرو مواجه شد که به کاهش محسوس رشد اشتغال در بخش‌خصوصی اشاره داشتند و خواستار کاهش پیشگیرانه نرخ بهره بودند.

پس از این اظهارات، انتشار داده‌های اشتغال ناامیدکننده موجب کاهش بیشتر قیمت‌ها شد. انتظار می‌رفت تعداد شغل‌های جدید افزایش یابد، اما رقم واقعی بسیار کمتر از پیش‌بینی‌ها بود که نشانه‌ای از ضعف عمیق در بازار کار آمریکا به شمار می‌رود. علاوه بر این، بازنگری بزرگ در داده‌های ماه‌های گذشته نشان داد که آمار اولیه اشتغال چندان دقیق نبوده است. این عوامل باعث افت شدید بازار سهام آمریکا و کاهش قیمت بیت‌کوین شدند.

در ادامه هفته، روندهای کلان اقتصادی منفی به بازار رمزارزها نیز سرایت کرد. ورود سرمایه به صندوق‌های قابل معامله که محرک اصلی رشد بیت‌کوین و اتریوم در ماه گذشته بودند، به طور قابل‌توجهی کاهش یافت و در برخی روزها شاهد خروج سرمایه از این صندوق‌ها بودیم. شرکت‌های بزرگ خریدار اتریوم نیز که نقش مهمی در افزایش قیمت این ارز دیجیتال داشتند، در برابر سقوط بازار ناتوان ماندند و ارزش دارایی‌های آنها کاهش چشم‌گیری داشت.

این شرایط موجب گسترش فضای نااطمینانی و نگرانی در بازار شد. برخی تحلیلگران برجسته پیش‌بینی کردند که قیمت بیت‌کوین و اتریوم باز هم کاهش خواهد یافت و عوامل مختلفی مانند قوانین جدید تعرفه‌ای و شوک‌های اقتصادی آمریکا را به عنوان دلایل اصلی این روند معرفی کردند. همچنین داده‌های مربوط به میزان تجمع دارندگان اتریوم نشان داد که تمایل سرمایه‌گذاران به افزایش دارایی‌های خود کاهش یافته است.

بازار سهام آمریکا نقش تعیین‌کننده‌ای در روند آینده بازار رمزارزها خواهد داشت. در صورتی که شاخص‌های سهام پس از شوک ناشی از داده‌های اشتغال بهبود یابند، احتمال بازگشت قیمت‌ها در بازار رمزارزها نیز افزایش می‌یابد. اما اگر اصلاحات بازار سهام ادامه پیدا کند، اظهارات رئیس فدرال‌رزرو درباره عدم کاهش نرخ بهره اهمیت بیشتری پیدا خواهد کرد.

گفتنی ست که در ژوئیه ۲۰۲۵، رشد اشتغال در آمریکا تنها ۷۳ هزار شغل جدید بود که پایین‌تر از پیش‌بینی ۱۱۰ هزار شغل قرار گرفت. بازنگری آمار اشتغال ماه‌های مه و ژوئن نیز نشان داد که در مجموع ۲۵۸ هزار شغل کمتر از ارقام اولیه ثبت شده است.

نرخ بیکاری در این ماه از ۴.۱ درصد به ۴.۲ درصد افزایش یافت و تعداد بیکاران با ۲۲۱هزارنفر رشد به ۷‌میلیون و ۲۳۶ هزار نفر رسید. نرخ مشارکت نیروی کار نیز ۰.۱واحد درصد کاهش یافته و به ۶۲.۲ درصد، پایین‌ترین سطح از نوامبر ۲۰۲۲، رسید. همچنین نرخ بیکاری U-۶، که شامل بیکاران دلسرد و کارکنان پاره‌وقت غیرارادی است، از ۷.۷درصد به ۷.۹درصد افزایش پیدا کرد.

در نیمه نخست سال ۲۰۲۵، رشد اقتصادی آمریکا ۱.۲ درصد بود که کاهش قابل‌توجهی نسبت به میانگین ۲.۵ درصدی سال ۲۰۲۴ به حساب می‌آید. رشد سه‌ماهه دوم ۳ درصد و سه‌ماهه اول کاهش ۰.۵ واحد درصدی داشت. شاخص قیمت هزینه‌های مصرف شخصی (PCE) در ژوئن ۲۰۲۵ نسبت به سال قبل ۲.۶درصد افزایش یافت که کمی بالاتر از پیش‌بینی‌ها بود.

فدرال‌رزرو در جلسه ۳۰ ژوئیه نرخ بهره را در محدوده ۴.۲۵ تا ۴.۵ درصد ثابت نگه داشت، هرچند دو عضو کمیته خواهان کاهش نرخ بهره بودند. شاخص دلار در همین روز به ۹۹.۸۸ واحد رسید که رشد حدود ۱ درصد را نشان می‌دهد. اما پس از انتشار آمار اشتغال، شاخص دلار کاهش ۱.۲ درصدی را تجربه کرد و به ۹۸.۸ واحد رسید. این داده‌ها نشان‌دهنده تضعیف بازار کار و افزایش تردیدها درباره وضعیت اقتصادی آمریکا است.

در مجموع، بازار رمزارزها در شرایطی نامطمئن به سر می‌برد و آینده آن تا حد زیادی به تحولات اقتصاد کلان آمریکا و واکنش بازارهای مالی بستگی دارد.

سه سناریو پادشاه رمزارزها

بازار بیت‌کوین در سال ۲۰۲۵ با نوسانات زیادی همراه بوده و مسیر آینده آن به‌شدت تحت تاثیر سیاست‌های پولی فدرال‌رزرو، وضعیت اقتصاد آمریکا و تحولات بین‌المللی قرار دارد. پس از چندین ماه ثبات در نرخ بهره، آمار ضعیف اشتغال در ماه‌های اخیر احتمال کاهش نرخ بهره در جلسه ماه سپتامبر را افزایش داده است. در صورت کاهش نرخ بهره، تقاضا برای دارایی‌های پرریسک مانند بیت‌کوین می‌تواند دوباره رشد کند، چرا که بازدهی بازارهای سنتی کاهش می‌یابد و سرمایه‌گذاران به دنبال جایگزین‌هایی سودآورتر می‌گردند.

با این حال، وضعیت کلی اقتصاد آمریکا با نشانه‌هایی از رکود خفیف، افزایش نرخ بیکاری و کاهش مشارکت نیروی کار همراه شده که فضای نااطمینانی را تشدید کرده است. همین تردیدها باعث عقب‌نشینی اخیر بیت‌کوین از قله‌های قیمتی شده است. در همین حال، روند سرمایه‌گذاری که در ابتدای سال نقش مهمی در رشد بیت‌کوین داشت، کاهشی شده و خروج سرمایه از صندوق‌های رمزارزی به‌وضوح مشهود است. اگر این روند معکوس شود، می‌توان به بازگشت روند صعودی امیدوار بود.

داده‌های درون‌زنجیره‌ای نیز سیگنال‌های متناقضی ارائه می‌دهند. کاهش موجودی بیت‌کوین در صرافی‌ها نشان‌دهنده رویکرد بلندمدت سرمایه‌گذاران است، اما افت شاخص‌های انباشت در سایر رمزارزها از جمله اتریوم، حاکی از احتیاط در بازار است. در کنار این‌ها، سیاست‌های احتمالی مالیاتی، تعرفه‌ای و نظارتی دولت آمریکا و سایر کشورها نیز می‌تواند در ماه‌های آینده جهت حرکت بازار را تعیین کند.

با در نظر گرفتن این عوامل، بیت‌کوین در مسیر آینده خود با سه سناریو مواجه است: در صورت بهبود شرایط، احتمال رشد قیمت تا محدوده ۱۳۰ تا ۱۴۰ هزار دلار وجود دارد؛ در سناریوی میانه، قیمت در بازه ۱۱۰ تا ۱۲۰ هزار دلار باقی می‌ماند؛ و در صورت بدتر شدن شرایط اقتصادی و ادامه خروج سرمایه، امکان افت به زیر ۱۰۰ هزار دلار نیز دور از انتظار نیست.

در مجموع، بیت‌کوین اکنون در نقطه‌ای حساس قرار دارد و برای صعود دوباره، نیازمند محرک‌های قوی‌تری است که بتواند اعتماد سرمایه‌گذاران را احیا کند.