اوزوم؛ اولین یونیکورن در ازبکستان

این دور تامین مالی که تماما از سهام تامین شده است، ارزش این استارت‌آپ مستقر در تاشکند را پس از جذب سرمایه به تقریبا ۱.۵‌میلیارد دلار می‌رساند - که تقریبا ۳۰ درصد بیشتر از ارزش ۱.۱۶‌میلیارد دلاری اعلام شده در زمان اولین حضورش در بازار یونیکورن در مارس سال گذشته است.

اوزوم که در سال ۲۰۲۲ تاسیس شد، سفر خود را در ازبکستان با یک بازار تجارت الکترونیک به نام اوزوم مارکت آغاز کرد و اندکی پس از موفقیتش، فین‌تک را با کارت اعتباری به خدمات خود اضافه کرد و بعدا سرویس تحویل غذای اکسپرس خود موسوم به «اوزوم تزکور» را گسترش داد.

اوزوم در حال حاضر بیش از ۱۷‌میلیون کاربر فعال ماهانه دارد که تقریبا نیمی از جمعیت بزرگسال ازبکستان یا حدود دو سوم از کل کاربران تلفن‌های هوشمند در این کشور و ۱۶۰۰۰ تاجر را شامل می‌شود. تنها در نیمه اول سال ۲۰۲۵، این استارت‌آپ ۲۵۰‌میلیون دلار ارزش ناخالص کالا (GMV) ثبت کرد که تقریبا ۱.۵ برابر نسبت به سال گذشته افزایش یافته است.

بازوی بانکداری دیجیتال آن، بانک اوزوم، در اوت سال گذشته یک کارت نقدی ویزا با برند مشترک و با محدودیت‌های اعتباری از پیش تایید شده راه‌اندازی کرد. این محصول تاکنون ۲‌میلیون کارت صادر کرده است و در مسیر عبور از ۵‌میلیون تا پایان سال میلادی است.

در همین حال، حجم سرمایه‌گذاری در کسب‌وکار وام‌دهی بدون وثیقه اوزوم در سه‌ماه اول به ۲۰۰‌میلیون دلار رسید که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۳.۴ برابر رشد داشته است. این استارت‌آپ همچنین در سال ۲۰۲۴، ۱۵۰‌میلیون دلار درآمد خالص داشته است که نسبت به سال گذشته ۵۰ درصد افزایش داشته است.

با وجود سبد سرمایه‌گذاری شامل تجارت الکترونیک، فین‌تک و بانکداری دیجیتال، چگونه یک استارت‌آپ که تنها سه سال از تاسیس آن می‌گذرد، توانسته به این سرعت به رشد و توسعه دست یابد و توجه سرمایه‌گذاران جهانی مانند تنسنت را به خود جلب کند؟

جاسور جومایف، بنیان‌گذار و مدیرعامل اوزوم، این موفقیت را به ترکیبی از دانش عمیق محلی و اجرای منظم نسبت می‌دهد. او معتقد است که درک فرهنگ، رفتار مصرف‌کننده و محیط کسب‌وکار کشور - و ترکیب آن با تخصص فنی و عملیاتی که شرکت‌های جهانی توسعه داده‌اند - برای ایجاد کسب‌وکاری که بتواند به سرعت و پایدار رشد کند، بسیار مهم بوده است.

این استارت‌آپ زیرساخت‌های دیجیتال و فیزیکی خود را از ابتدا برای شروع کسب و کار خود در ازبکستان ساخت. این شامل ایجاد ظرفیت لجستیک است که به بیش از ۱۱۲هزار مترمربع افزایش یافته است، با ظرفیت ذخیره‌سازی ۱.۱‌میلیون فوت مربع که به آن امکان پردازش بیش از ۲۰۰هزار سفارش در روز را می‌دهد.

این استارت‌آپ همچنین بیش از ۱۵۰۰ نقطه تحویل در ۴۵۰ شهر، شهرستان، شهرک و روستای کشور راه‌اندازی کرده است تا تحویل سفارش‌ها در روز بعد امکان‌پذیر باشد. این نقاط تحویل همچنین امکان صدور و توزیع کارت‌های بانک اوزوم را فراهم می‌کنند.

جومایف در مصاحبه‌ای اختصاصی با تک‌کرانچ گفت: «اعتماد به تخصص و زیرساخت‌های محلی در بازارهای پیشرو، این مزیت را به شما می‌دهد که بتوانید کسب‌وکار خود را خیلی سریع اجرا و گسترش دهید.»

وقتی از نیکولای سلزنف، مدیر ارشد استراتژی و توسعه کسب‌وکار اوزوم، پرسیده شد که چه چیزی این بار تنسنت را به جمع سرمایه‌گذاران آورده است، او به تک‌کرانچ گفت که معیارهای رشد قوی این استارت‌آپ، سرمایه‌گذار چینی را متقاعد کرده است که پس از چندین فصل بحث و بررسی مداوم، به این شرکت بپیوندد.

اوزوم قصد دارد با معرفی یک محصول سپرده‌گذاری در ماه سپتامبر و یک تسهیلات اعتباری بلندمدت (با سررسید بیش از ۱۲ ماه) برای مشتریان B۲C  خود، کسب‌وکار فین‌تک خود را توسعه دهد. این استارتاپ همچنین قصد دارد پایگاه تجاری خود را گسترش دهد و با سیستم پردازش پرداخت با کد QR به بازرگانان فعلی و جدید خود کمک کند، برنامه کارت نقدی ویزا    (Visa debit card)  خود را گسترش دهد و محصولات جدیدی را برای حمایت از شرکت‌های کوچک و متوسط در کشور بسازد.

به همین ترتیب، این استارتاپ قصد دارد محصولات جدیدی را معرفی کند که خدمات ارزش افزوده را به تجارت الکترونیک خود اضافه می‌کنند، از جمله آن‌هایی که به ایجاد درآمد تبلیغات کمک می‌کنند. همچنین در تلاش است تا زیرساخت مالی خود را با استفاده از هوش مصنوعی که به‌طور فزاینده‌ای در امتیازدهی اعتباری، محافظت در برابر کلاهبرداری و تجربیات شخصی‌سازی‌شده کاربر گنجانده شده است، گسترش دهد.

علاوه بر این، اوزوم قصد دارد بازار تجارت الکترونیک خود را برای بازرگانان بین‌المللی باز کند و این کار را از ماه سپتامبر با بازرگانان چین و ترکیه آغاز خواهد کرد. سلزنف گفت: «ما انتظار داریم ۱۰ تا ۱۵ درصد از فعالیت‌های فرامرزی از این کشورها باشد.» این استارتاپ بیش از ۱۲هزار نفر نیروی کار دارد، از جمله کارگران یقه آبی در نقاط تحویل و همچنین تیم‌های فنی، مهندسی و محصول در تمام بخش‌های تجاری خود. سلزنف گفت: «فعالیت‌های فرامرزی از این کشورها می‌آید.»