ماجرای اختلاف نرم‌افزاری میان گروه انتخاب و شریک چینی چیست؟
و ناگهان صفحات سیاه تلویزیون‌ها
اکنون نیز با وجود وعده ۲۴ ساعته روابط عمومی این شرکت‌ها برای رفع اختلال، برخی کارشناسان معتقدند ریشه بحران به اختلاف تجاری با یک شرکت چینی و وابستگی فناوری‌های کلیدی به خارج از کشور بازمی‌گردد.
موج خبری در شبکه‌های اجتماعی
روز دوشنبه بود که خبر خاموش شدن تلوزیون‌های اسنوا و دوو در شبکه‌های اجتماعی دهان به دهان گشت و به موجی عظیم تبدیل شد. کاربران تلویزیون‌های هوشمند در دقایق اولیه نوشتند صاحبان تلویزیون‌های این دو برند یکی پس از دیگری با وضعیتی عجیب روبه‌رو شده و با پیامی مبنی بر به‌روزرسانی سیستم عامل روی صفحه خود مواجه شده‌اند؛ پس از آن دستگاه دیگر روشن نشده و عملا از کار افتاده است.
کاربران در جست‌وجوی پاسخ بودند تا منشأ مشکل را شناسایی کنند و بدانند این وضعیت تا چه زمانی ادامه خواهد داشت. برخی از این کاربران در شبکه اجتماعی ایکس مشکل را از هک و بدافزار می‌دانستند و برخی دیگر نیز روایت‌هایی مبنی بر اختلاف مالی در روابط تجاری میان گروه انتخاب (عرضه‌کننده این محصولات در ایران) و یک شرکت چینی طرف قرارداد مطرح می‌کردند.
پس از این روابط عمومی گروه انتخاب اعلام کرد مشکل تا ۲۴ ساعت آینده برطرف خواهد شد، اما پیگیری‌های خبرنگار «دنیای اقتصاد» از صاحبان تلویزیون‌های برندهای اسنوا و دوو نشان می‌دهد، ظاهرا این وضعیت همچنان پابرجاست و کاربران با خاموشی صفحه تلویزیون خود دسته و پنجه نرم می‌کنند.
احسان فدایی، مدیر سابق ارتباط با رسانه اسنوا و کارشناس صنعت لوازم خانگی در این باره به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: «در صنعت تلویزیون وضعیت داخلی‌سازی محصولات در کشور ما همانند بسیاری از کشورهای دیگر به شدت پایین است. مهم‌ترین بخش تلویزیون که از نظر هزینه و ارزش ریالی بیشترین سهم را دارد پنل نمایشگر یا همان «اوپسل» است که معمولا از چندین لایه تشکیل شده و بخش سخت‌افزاری اصلی تصویر را شکل می‌دهد. علاوه بر آن بخشی نرم‌افزاری وجود دارد که باید توسط شرکت تامین‌کننده روی این سخت‌افزار نصب و هماهنگ شود.
این نرم‌افزار هنگام روشن شدن تلویزیون داده‌ها را خوانده و برنامه‌ها و اپلیکیشن‌های مختلف را بارگذاری می‌کند و اطلاعات دریافتی از سیگنال‌های گوناگون را مدیریت می‌کند. » او معتقد است که تولید این بخش‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری به دلیل هزینه‌های بسیار بالا و پیچیدگی خطوط تولید، در کشورهای محدودی متمرکز شده و بیشتر در اختیار کشور چین قرار دارد. ایران نیز به واسطه بحران‌های بین‌المللی و تحریم‌ها آسیب‌پذیری بیشتری در این زمینه دارد.
فدایی ادامه می‌دهد: «در مورد برندهای داخلی مانند دوو و اسنوا که متعلق به گروه انتخاب هستند، شرایط تفاوت چندانی ندارد. تحریم‌ها باعث شده تامین‌کنندگان حتی در خود چین به دو دسته تقسیم شوند؛ آنها که با برندهای معتبر جهانی همکاری می‌کنند و ریسک کمتری می‌پذیرند و آنها که به دلیل محدود بودن بازار و به منظور کسب درآمد بیشتر ریسک همکاری با ایران را می‌پذیرند. به همین دلیل سطح کیفیت، رعایت اصول حرفه‌ای و اخلاقی در تامین‌کنندگان فعال در ایران پایین‌تر است».
این کارشناس در خصوص اختلاف با شرکت چینی توضیح می‌دهد: «ظاهرا به‌تازگی اختلافی میان گروه انتخاب و یکی از شرکای چینی خود درباره توسعه و استفاده از یک لانچر نرم‌افزاری به نام «هما» یا «دان» به وجود آمده است. هدف از ساخت این لانچر مدیریت بهتر نرم‌افزار و جلوگیری از مشکلات امنیتی و حریم خصوصی بود، زیرا در سال‌های اخیر گزارش‌هایی مبنی بر جاسوسی برخی تلویزیون‌های هوشمند منتشر شده که از جمله آنها فعال شدن دوربین‌ها بدون اطلاع کاربر بوده است. با این وجود اختلاف میان شرکا بالا گرفته و منجر به قطع همکاری و پیگیری مطالبات مالی شده است. »
او می‌گوید در این شرایط بحرانی و شکننده بازار لوازم خانگی، شرکت چینی حاضر به ادامه همکاری نیست و اقدام به ارسال به‌روزرسانی‌ای به تلویزیون‌های مجهز به لانچر خود کرده است که پس از نصب، باعث ریست فکتوری شدن دستگاه، از بین رفتن داده‌ها و در برخی موارد سیاه شدن صفحه نمایش شده است. این مساله نارضایتی گسترده مصرف‌کنندگان را به دنبال داشته و خدمات‌دهندگان با چالشی عظیم مواجه شده‌اند.
سایه سیاست‌های نادرست روی نمایشگرها
گروه انتخاب اعلام کرده است در تلاش است با ارائه به‌روزرسانی جدید این مشکل را رفع کند. اما کارشناسان معتقدند که تمامی این مشکلات ریشه در برخی سیاستگذاری‌های نادرست دارد. شعارهای خودکفایی در تولید لوازم خانگی عمدتا در حوزه قطعات کم‌ارزش عملی شده و بخش‌های استراتژیک مانند پنل نمایشگر و نرم‌افزارهای مربوطه همچنان وابسته به تامین‌کنندگان خارجی به ویژه چینی هستند.
فدایی معتقد است که مشکل زمانی جدی‌تر می‌شود که شرکت‌های همکار خارجی به دلیل شرایط سیاسی و تحریم‌ها در موقعیت‌های بحرانی امکان سوءاستفاده از بازار شکننده ایران را پیدا می‌کنند و این موضوع نه تنها به مصرف‌کنندگان آسیب می‌زند بلکه بنیه و اعتبار شرکت‌های داخلی فعال در صنعت را نیز تضعیف می‌کند.
البته در این بین در شبکه‌های اجتماعی از سوی کاربران اظهاراتی هم در خصوص بروز مشکل در یخچال‌ها وجود داشته است که این کارشناس صنعت لوازم خانگی آن را تکذیب می‌کند. او در این باره می‌گوید: «در خصوص محصولاتی مانند یخچال به دلیل نبود قابلیت‌های هوشمند پیچیده مشکلاتی از این دست مشاهده نمی‌شود و مسائل مربوط به آن معمولا ناشی از نوسانات برق است و به موضوع لانچر ارتباطی ندارد».
او همچنین تاکید می‌کند: «توصیه می‌شود مصرف‌کنندگانی که تلویزیون‌های خود را به این لانچر متصل کرده‌اند، فعلا از به‌روزرسانی و اتصال به اینترنت خودداری کنند تا شرکت بتواند با ارائه نسخه اصلاح‌شده از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری کند. این روند احتمالا بیش از ۲۴ تا ۴۸ ساعت زمان خواهد برد اما تنها راهکار فعلی برای کاهش خسارت‌هاست. » البته باید یادآور شد گروه انتخاب در همان زمان بروز مشکل رفع آن را طی ۲۴ ساعت پیش‌بینی کرده بود.
این بحران بار دیگر وابستگی زیرساختی تولیدکنندگان داخلی به تامین‌کنندگان خارجی را برجسته کرد؛ وابستگی که در سایه تحریم‌ها و نبود سیاستگذاری درست صنعتی، هر لحظه می‌تواند به چالشی بزرگ‌تر تبدیل شود و کارشناسان معتقدند اکنون این صنعت بدون استقلال در زمینه فناوری در برابر تنش‌های بین‌المللی و تجاری آسیب‌پذیرتر از همیشه است.
