شهرنشینی

نزدیک یک ماه است که کتابی در مورد حکومت‌داری در اندیشه سیاسی ایران نوشته‌ام. تایید شده و قرار است به زودی چاپ شود، اما وقتی به صدای مردم، تنگناهای دولت و وضعیت کنونی کشورم نگاه می‌اندازم، دستم به کارهای علمی که رزومه می‌شود، نمی‌رود و می‌گویم باید برای افکار عمومی بنویسم شاید دولتمردی، سیاستمداری، حزبی، صنفی یا مشاوری اندک تاثیری پذیرفت و کمی به بهبود اوضاع کمک کرد.

پس از محمدشاه، دوران طولانی حکومت ناصرالدین شاه آغاز شد. در این دوره که حدود نیم قرن به طول انجامید با توجه به ارتباط بیشتر ایران با جهان اطراف، کشور دچار تحولات زیادی شد. ناصرالدین شاه از سال ۱۲۲۷ خورشیدی/ ۱۸۴۸م تا ۱۲۷۵ خورشیدی/ ۱۸۹۶م پادشاهی کرد. در این دوره تغییرات چشمگیری در پویش شهرنشینی و نظام شهرسازی، به‌ویژه در پایتخت کشور به وجود آمد. در این دوره سه عامل اصلی توسعه شهری یعنی تحرک اقتصادی، تمرکز اداری و سیاسی و موقعیت ارتباطی به نحو بی‌سابقه‌ای در تهران تقویت شد.

ایرانی‌ها کمتر توجه دارند که تاریخ خود را مدون و مکتوب کنند. بیشتر درگیر مسائل اسطوره‌ای و تاریخ شفاهی هستند و بیشتر با اسطوره‌های خودشان همراه هستند.

کمپین «شهر زیبا» یا زیباسازی شهر بیله‌سوار دغدغه بسیاری از شهرهای دیگر ایران نیز هست؛ چراکه متاسفانه در بحث زندگی شهری غفلت شده است و باید یک شهر پویا و سرزنده برای مردم ایجاد کنیم. از زمان رژیم طاغوت، با اقداماتی که انجام شد ناگهان شهرهای مختلف ایران شروع به بزرگ شدن کردند؛ بدون آنکه زیرساخت‌های لازم را داشته باشند. طی سال‌های بعد از آن نیز به‌رغم تلاش مسوولان و نهادهای مختلف این فاصله ایجاد شده بین کیفیت زندگی در شهرها و جمعیت و وسعت آنها پر نشده است.

گزارش‌های سازمان‌های بین‌المللی مختلف همانند «صندوق جمعیت» و «مرکز سکونتگاه‌های انسانی» سازمان ملل تاکید می‌کنند که شهرها، سکونتگاه‌های اصلی برای زندگی وکار انسان‌ها در هزاره سوم خواهند بود. گرچه از شتاب شهرنشینی در کشورهای توسعه‌یافته کاسته شده و میان جمعیت و امکانات تعادلی نسبی برقرار است.

مدرنیته مفهومی است که مرزهای آن ناروشن و درون‌مایه آن در آمیخته با احساس است. به سادگی نمی‌توان این مفهوم را در رده مفاهیم علمی، فلسفی، سیاسی، اقتصادی، هنری یا تاریخی دسته‌بندی کرد (وبر، ۱۳۶۹: ۱۱). مفهوم مدرنیته در مسیر تاریخی خود، با مساله تغییر شکل شهرها و رشد شهرنشینی و پیدایش نهادهای جدید اجتماعی، حضور مردم در عرصه‌های مختلف و ایجاد نظام‌های قانونی همراه شده است. به تعبیری رساتر، شهر همچون جلوه‌گاه مدرنیته یا دستور عمل پنهان مدرنیته بروز و ظهور یافته است (جابری‌مقدم: ۱۳۸۴: ۲۵-۲۴). شهر، هم…

به دلیل نازل بودن ریزش‌های جوی و نامناسب بودن پراکنش زمانی و مکانی آنها در کشور، ایران در زمره کشورهای اقلیم خشک و نیمه‌خشک جهان قرار دارد. در کنار محدودیت طبیعی مذکور، به دلیل رشد جمعیت، گسترش شهرنشینی و توسعه بخش‌های اقتصادی، تقاضا برای آب، روزبه‌روز در حال افزایش است و این امر توازن میان عرضه و تقاضای آب را با توجه به ظرفیت‌های سمت عرضه از بین برده است.

تقریباً در تمامی مناطق دنیا، رشد جمعیت، شهرنشینی سریع، افزایش سطوح مصرفی، بیابان‌زایی، فرسایش خاک و تغییرات اقلیمی موجب شده تا کشورهای بسیاری از کمبود آب شدید رنج ببرند. این روند نگران‌کننده همچنین مردم جهان را برای تغذیه خود با مشکلات فراوانی مواجه کرده است. گذشت آن زمانی که تامین آب قابل پیش‌بینی بود و کشاورزان برای کشت محصولات خود تنها به بارش‌های فصلی نیاز داشتند. در هزاره اخیر، بارندگی‌ها بسیار پراکنده شده و سیل و خشکسالی ناشی از الگوهای تغییرات اقلیمی همه پیش‌بینی‌ها را برهم زده است.…

به موازات گسترش شهرنشینی در ایران از دهه ۱۳۴۰ به بعد و رشد نرخ شهرنشینی کشور، حاشیه‌نشینی شهری نیز به عنوان یک پدیده جدید اجتماعات شهری به وجود آمد و به مرور زمان، بافت‌های ناکارآمد و حاشیه‌نشینی شهری در چند دهه گذشته به عنوان یکی از چالش‌های نظام سکنی‌گزینی کشور و همچنین کاستی نظام برنامه‌‌ریزی و مدیریت شهری مطرح شده است. ساکنان این سکونت‌گاه‌ها در مقایسه با شهر مادر یعنی شهری که این سکونت‌گاه‌ها حاشیه آن محسوب می‌شوند، از سرانه‌های پایین خدمات شهری، خدمات اجتماعی، استانداردهای پایین زندگی و…

چند درصد از جمعیت شهر تهران را زنان تشکیل می‌دهند و این جمعیت به لحاظ اجتماعی در چه موقعیت و جایگاهی قرار دارند؟ پاسخ به این سوال از آن جهت اهمیت دارد که طی یک‌سال اخیر، یکی از محورهای اصلی شعار مدیران جدیدی شهری توجه به مسائل مربوط به حوزه زنان بوده است. بررسی‌ها مشخص می‌کند که در زندگی شهرنشینی امروز؛ زنان بیش از گذشته در فضاهای عمومی حضور دارند.

دنیای اقتصاد: سرعت افزایش جمعیت و افزایش شهرنشینی در جهان خبر از آینده‌ای غیر قابل‌تصور و تحولات انقلابی در صنایع مختلف می‌دهد. تحلیلگران صنعت ریلی جهان نیز از تحولات شگرف در این صنعت خبر می‌دهد. آنها از نسل جدیدی از حمل‌و‌نقل ریلی همچون قطارهای خودران که سوخت‌هایی همچون هیدروژن مایع دارند خبر می‌دهند.

تا د‌وره قاجاریه و با وجود‌ سرگذشت پرآشوب و ناپاید‌اری قد‌رت‌هایی که د‌ر ایران پس از اسلام بر سر کار آمد‌ند‌، شهرنشینی به‌رغم ویرانی‌های پیاپی رشد‌ قابل ملاحظه‌ای د‌اشت. د‌ر آغاز قاجاریه شهرنشینی د‌ر ایران د‌ر مقایسه با اروپای پیش از انقلاب صنعتی گسترش یافته و د‌ر نیمه نخست سد‌ه نوزد‌هم میلاد‌ی نزد‌یک به یک هفتم جمعیت ایران د‌ر شهرها می‌زیستند‌.

منبع: weforum: بیش از نیمی از جمعیت دنیا در شهرها زندگی می‌کنند و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۵۰ این مقدار جمعیت ۷۰درصد افزایش یابد. از لحاظ اقتصادی نتایج شهرنشینی بسیار قابل ملاحظه است، به‌عنوان مثال شهرها سهم ۸۰ درصدی از تولید ناخالص داخلی جهانی دارند. این نکته را همه می‌دانند که برای دستیابی به موفقیت باید هزینه کرد و در خصوص موفقیت شهرها نیز این مورد صدق می‌کند. الگوهای نامناسب مصرف، تخریب محیط‌زیست و برهم خوردن تعادل، تنها چند مورد از مشکلات شهرها هستند. این موارد به عقیده برخی از محققان با عصر دیجیتال و…

شکار پس از شهرنشینی آدمیان به کاری پر زحمت و پر خرج تبدیل شد که تقریبا فقط از عهده ثروتمندان بر می‌آمد. شکار، آداب و رسوم خاصی داشت و سازمانی برای خود یافت و به یکی از سلسله مراتب دربار تبدیل شد. «میرشکار» یکی از القابی بود که به مسوول این کار می‌دادند و نقش مهمی حتی در دستگاه سیاسی دربار یافت. وی مسوول نظم و تنظیم شکار شاه بود و برای خود تشکیلاتی داشت که در حد یک نیروی نظامی بود. به هنگام شکار شاه، این نیرو موظف به همراهی شاه و یافتن شکار و بستن راه‌های فرار شکار بود به طوری که شاه بتواند با…

آثار مجسمه و مجسمه‌های پوشیدنی شاگردان پرویز تناولی با نام «شرایط فلزی» تا هجدهم اسفند در گالری ژاله برپاست.

منبع: interbrand: تا سال ۲۰۲۰ میلادی، حدود ۳۰ میلیارد دستگاه به اینترنت متصل خواهند بود، بیش از نیمی از جمعیت دنیا به اینترنت دسترسی خواهند داشت و نزدیک به ۶۰ درصد جمعیت جهان در مناطق شهری سکونت خواهند داشت. گسترش دیجیتال‌سازی، جهانی‌شدن و رشد شهرنشینی در سال‌های پیش‌رو، اقتصاد بسیاری از کشورها را متحول خواهد کرد. افزون بر این برخی از پیشرفته‌ترین شرکت‌های کنونی جای خود را به ابرقهرمانان بازارهای در حال ظهور خواهند داد. پیش‌بینی می‌شود نیمی از ۵۰۰ شرکت حاضر در لیست S&P در ۱۰ سال آتی از این لیست حذف شوند. پیشرفت…

ایرنا: زیبایی های شبانگاهی آسمان در مناطق تاریک و به دور از آلودگی های شهری قابل رویت بوده و با وجود گسترش شهرنشینی در زمان حاضر، جلوه هایی زیبا و دیدنی را به نمایش می گذارد.

کارشناسان شهری عنوان می‌کنند در سال‌های گذشته، نبود نظارت بر ساخت، عدم اهتمام به ارائه الگوی مناسب تفکیک زمین، عدم توجه به توسعه‌های آتی شهر و نیازهای خدماتی محلات به لحاظ افزایش‌های احتمالی جمعیت و به‌ویژه الگوی فزاینده ورود خودرو به زندگی شهری، عدم توجه به مخاطرات طبیعی و غیر طبیعی که همیشه ممکن است نواحی مسکونی را به ویرانه تبدیل کند و نهایتا عدم توجه به برطرف کردن این مسائل در طول دوران شکل‌گیری شهر تا پیش از دهه ۵۰ شمسی، سبب شده تا مساله‌ای پیچیده به نام معضل بافت‌های فرسوده شهری گریبان…

دنیای اقتصاد: بررسی چشم‌اندازهای یک صنعت یکی از مهم‌ترین عوامل سرمایه‌گذاری و رشد و توسعه آن محسوب می‌شود. شرکت هیتاچی در همین راستا گزارشی از آینده صنعت ریلی و عوامل اثرگذار آن تهیه کرده و به رشد بخش‌های مختلف در جهان حوزه صنعت ریلی در چند سال آینده نیز اشاره کرده است. در میان عوامل قدرتمندی که برای توسعه ریلی ذکر شده‌اند، توانایی کاهش آلودگی هوا در سطح کشوری و حتی شهری بسیار مهم هستند که به عقیده این شرکت با توجه به روند افزایشی شهرنشینی و رشد جمعیت جهان، اهمیت سیاسی زیادی نیز خواهد یافت. افزون بر این…

شهرهای دوران باستان به دلایل نظامی، مذهبی یا اهمیت اقتصادی بنا می‌شدند. با وجود اینکه قبل از ساسانیان مساله شهر و شهرنشینی وجود داشته است، ولی بیشتر شهرهای دوران باستان در زمان ساسانیان به‌وجود آمده است. در این دوره عناصر عمده ساخت شهر کهندژ، شارستان و سواد (حومه)بوده است.

از سال ۶۲ که قانون خودکفایی مالی شهرداری‌ها به تصویب رسید و به موازات افزایش نرخ شهرنشینی درکشور و تشکیل بی‌وقفه شهرهای جدید تا امروز که طبق آمار و سرشماری سال ۹۵ بیش از ۷۰ درصد جمعیت کشور شهرنشین شده‌اند، مساله تامین منابع اداره و توسعه شهرها با فراز و‌ فرود زیادی مواجه شده است.

یکی از مقامات سیاسی در اداره شهر‌های ایران کلانتر بود که در منابع تاریخی با عنوان رئیس شهر از آن نام برده‌اند. در مورد سابقه تاریخی منصب کلانتر بین محققان اختلاف‌نظرهایی وجود دارد. احمد اشرف در مقاله‌ای به نام «ویژگی‌های تاریخی شهرنشینی در ایران» این واژه را متعلق به دوره ترکمانان می‌داند ولی لمبتون معتقد است واژه مزبور نخستین مرتبه در عصر صفویه به کار رفته است. در تایید نظر احمد اشرف چنین می‌توان عنوان کرد که اوزون حسن برجسته‌ترین شخصیت سیاسی و نظامی آق قویونلوها، در طول فرمانروایی خود…

در سال‌های میانی دهه سی شمسی یعنی تقریبا در آستانه اجرای پروژه مدرنیزاسیون از سوی حکومت پهلوی، ساکنان شهری کمتر از یک‌سوم جمعیت کل کشور را در بر می‌گرفتند. ۱) این نرخ جمعیت شهرنشینی در ایران، طی میانه دهه پنجاه شمسی به حدود نصف مجموع جمعیت ایران رسید. ۲) با این اوصاف مقارن پایان برنامه مدرنیزاسیون در ایران تقریبا نیمی از جمعیت کشور در مناطق شهری می‌زیستند که این بیانگر کاهش صبغه پررنگ الگوی زیست روستایی و برجستگی مدل زندگی شهری در میان ساکنان ایران زمین در پایان دوره مدرنیزاسیون است. من…

غلامرضا موسوی تهیه‌کننده سینما می‌گوید ما فقط می‌توانیم به مخاطب پیشنهاد بدهیم اما نمی‌توانیم او را مجبور کنیم که به تماشای فیلمی برود که خودمان آن را دوست داریم. با آژان‌کشی نمی‌توان مخاطب را به سینما آورد و این روش در همه جای دنیا مرسوم است. سینما یعنی انتخاب.

دنیای اقتصاد- گروه اقتصاد بین‌الملل: دولت چین با همکاری دولت‌های محلی شهرهای بزرگ و متوسط این کشور، جمعیت «شهرنشین» را به دو شکل و با دو هدف، متناسب با عقب‌ماندگی از «نسبت شهرنشینی در کشورهای پیشرفته و توسعه‌یافته» افزایش می‌دهد.

آدمی در طول تاریخ با تکیه بر اندیشه و خرد خود پیوسته در صدد ارتقای سطح رفاه و آسایش خود بوده است. این تمایل به افزایش رفاه در مقیاس خانواده نیز وجود دارد البته به دلیل حس همبستگی و کانون واحد خانواده، تمایل به افزایش رفاه خانواده به مراتب شدیدتر از تمایل فردی است. به‌عبارت دیگر، یکی از خواسته‌های اصلی اعضای خانواده، بهبود رفاه خانواده به‌عنوان یک کل، است. در این راستا، در طول تاریخ خانواده‌ها از ابزار‌های مختلفی استفاده کرده‌اند. از ابتدای قرن گذشته صنعت و شهرنشینی رفاه و آسایش خانواده را با…

بلندمرتبه هایی که آسمان شهر را به اسارت خود در آورده‌اند،در هر نقطه و گوشه‌ای از شهر دیده می‌شود و با افزایش شهرنشینی رشد ساخت ساختمان‌های بلندمرتبه در شمال شهر تهران شدت یافته است. /ایرنا

در جریان سرکوب مردم تبریز( ۱۲۹۰ش) ۱۸ نفر از ۳۰ نفر تبریزی اعدام شده، صنعتگر و مغازه دار بودند و اینها نهایتا در نتیجه ائتلاف روسای ایلات و سایر عناصر نخبه که در آخرین مراحل انقلاب به صحنه آمدند کنار نهاده شدند.

اگرچه در تعریف کیفیت زندگی، نوع، مقدار و چگونگی ارائه خدمات شهری – که در قانون شهرداری‌ها مشخص و از سوی شهرداری ارائه می‌شود – بسیار مهم است و در این میان شاخص‌های متعددی از جمله سکونت، حمل‌ونقل، رفاه و سلامت، حوادث غیرمترقبه و امداد و نجات، بهداشت محیط و خدمات اجتماعی وجود دارند که قطعا با ارتقای کیفی و گسترش متناسب این خدمات از سوی شهرداری، بهره‌مندی شهروندان افزایش می‌یابد، ولی آنچه در شهر تهران در مقایسه با سایر شهرهای بزرگ دنیا مشهود است و کمبود آن به چشم می‌خورد «مشارکت‌های مردمی» است.…

الگوبرداری از توسعه تهران راه حل مسوولان کرمان برای حل مشکل بافت قدیمی و فرسوده این شهر در طول سال‌ها بوده است. به گزارش خبرآنلاین، تخریب بافت‌های فرسوده، اجرای طرح گودال خشت مال‌ها و احداث سیتی‌سنتر به جای آن -که در آن زمان از آن به‌عنوان موتور حرکت بافت فرسوده کرمان یاد شد- طرح پارکینگ طبقاتی جنب بازار مظفری کرمان، احیای کاروانسرای وکیل به‌عنوان یک هتل سنتی و احداث مجتمع تجاری وکیل در زمین‌های بافت فرسوده کنار این کاروانسرا و برخی پروژه‌های دیگر از جمله این طرح‌ها بوده که به‌عنوان راه‌‌هایی…