ایرانیها در دوره قاجار برای رفتن به حج میتوانستند یکی از این چهار مسیر را انتخاب کنند: مسیر دریایی از جنوب ایران به جده، راه جبل، راه شام و راه اسلامبول به جده. بدیهی است که در این میان، موضوع امنیت راهها اهمیتی فوقالعاده داشت و درخصوص امنیت راه، حملهداران آگاهیهای مهمی داشتند و صد البته مصالح خود را نیز در این میان در نظر میگرفتند. در واقع، مهمترین تجربهای که یک حملهدار - بهتعبیر امروزی مدیر کاروان - در آن دوره میآموخت، یاد گرفتن این مسیرها و دریافت اطلاعات درست درباره امنیت آنها…