شماره روزنامه
۶۳۴۷
|
سفرنامه
-
آلودگی هوای تهران در تاریخ
ماساجی اینووه، سیاح ژاپنی که در سال‌های سلطنت مظفرالدین‌شاه به تهران رسید، اولین مواجهه‌اش با آلودگی تهران را این‌گونه توصیف می‌کند: در خیابان‌های تهران خط‌آهن برای واگن اسبی کشیده‌اند و درشکه هم زیاد تردد دارد؛ اما شهر پر از گرد و خاک است که هم درشکه‌سواران و هم پیاده‌ها را آزار می‌دهد.
چهارشنبه، ۲۴ فروردین ۱۴۰۱
-
شادیها و گرفتاری‌‌های مالی نوروز در دوره قاجاریه
اغلب سیاحان غربی که از دوران صفویه تا اواخر قاجار به ایران می‌‌آمدند، درباره نوروز نوشتهاند؛ درباره جشن و رسوم و شادمانی بیشتر و درباره مشکلات و بی‌‌پولی و خرج‌‌های نوروز کمتر. معلوم است که از بیرون دیده‌‌اند ماجرا را و مسحور زیبایی و فرحناکی ایام نوروز در ایران بوده‌‌اند و کمتر خبر داشته‌‌اند از درون خانه‌ها و حال دل نان‌‌آوران خانواده‌ها در برابر هزینه‌های نوروز. درباره خوشی‌‌های جشن نوروز «هاینریش کارل بروگش» آلمانی که در اواسط قاجاریه به ایران آمده بود در سفرنامه‌‌اش می‌‌نویسند: «کلمه…
جمعه، ۲۷ اسفند ۱۴۰۰
-
کشتیرانی و دریانوردی دریای مازندران در منابع جغرافیای تاریخی
روزنامه شماره ۵۳۹۷به‌گل نشستگان تاریخ در کرانه‌های خزر
دریانوردی در دریای مازندران قدمتی فراتر از دوره صفوی ندارد و در منابع تاریخی قبل از این دوره خبری از دریانوردی و کشتیرانی در این بزرگ‌ترین دریاچه دنیا وجود ندارد. پیترو دلاواله، سفیر و نماینده ویژه پادشاه اروپایی مامور در دربار شاه عباس صفوی در سفرنامه خود می نویسد: « کشتی‌های کوچکی بین استرآباد، بادکوبه، دمیرقاپو و کمی بالاتر هشترخان رفت و آمد می‌کنند و می‌توانند تا پل مرکزی فرخ‌آباد ساری پیش آیند و پهلو بگیرند. این وسایل را گرچه کشتی می‌نامند، ولی حتی از قایق‌های معمولی ونیزی (تارتان) نیز…
دوشنبه، ۰۲ اسفند ۱۴۰۰
-
تحلیل گفتمانی سفرنامه‌های ناصرالدین‌شاه
نقد و بررسی سفرنامه‌های فرنگستان ناصرالدین‌شاه با روش تحلیل گفتمان، تاثیر و تعاملات عناصر زبانی و فرازبانی را در این متن برما آشکار کرده و توانایی درک معانی پنهان در ورای واژه‌ها را برای خواننده فراهم می‌سازد.
یکشنبه، ۱۰ بهمن ۱۴۰۰
-
خاطرات فابویه، مهندس فرانسوی از ساخت توپخانه در ایران (دوره فتحعلیشاه)
روزنامه شماره ۵۳۶۰نه امکانات بود، نه توپچی
«سراپا غرق جواهر بود و چنانکه نشسته بود پیدا بود مرد زورمندی است که تقریبا چهل سال دارد و میلیون‌ها جواهر به خود بسته بود. تاجش و بازوبند چپش بسیار گرانبها بود. ریش سیاهش که زیباترین ریش‌های ایران بود تا به زانو می‌رسید. در پای تختش پسرانش صف کشیده بودند. دیگر هیچ‌کس در تالار نبود. دیگران همه در ده قدم فاصله در باغ صف کشیده و دست‌هایشان در آستین‌ها پنهان شده بود.{...} شاه به ما گفت که ما را مانند فرزندان خود دوست می‌دارد و آینده این را ثابت خواهد کرد. پس از آنکه محاسن هر یک از ما را به او…
شنبه، ۱۸ دی ۱۴۰۰
-
انعکاس مظاهر مدنیت غرب در سفرنامه‌های ناصرالدین‌شاه به اروپا
روزنامه شماره ۵۳۳۹شگفتی از مدرنیزاسیون غربی
به یقین می‌توان گفت با مبنا قرار دادن محتوای سه سفرنامه شاه به فرنگ ذائقه عمده فکری او متوجه تجلیات مادی غرب و جنبه‌های مفرح و لذت‌مآبانه آن بوده است. بخش‌هایی همچون باغ‌وحش، پارک، موزه، تماشاخانه، دختران زیبا، شبکه‌های ارتباطی، کارخانه‌های صنعتی و... عمده بحث‌های وی، راجع به غرب در سفرنامه‌هایش است که به کرات به این موارد اشاره کرده است. چنانچه بر این موضوع تاملی شود متوجه می‌شویم که این موارد نه‌تنها بیم و هراسی بر ادامه حکومت شاه در پی نداشت بلکه در صورت تحقق می‌توانست شکوهمندی قدرتش را بر…
دوشنبه، ۲۲ آذر ۱۴۰۰
-
بازتاب مظاهر مدنیت غرب در سفرنامه‌های ناصرالدین شاه به اروپا
روزنامه شماره ۵۳۳۸آگاهی به عقب‌ماندگی ایران
ناصرالدین شاه، اساسا با فضای نشر و مطبوعات تا آنجا که مزاحمتی برای قدرتش نداشت و ثناگوی قدرتش بود مخالفتی نداشت و با هر روزنامه‌ای که کمترین نقد و انتقادی از حکومتش می‌کرد فورا دستور توقیف و بلوکه کردن آن را صادر می‌کرد. در همین راستا بود که دستور تاسیس اداره سانسور و وزارت انطباعات را صادر تا مانع از نشر مطالبی شوند که برخلاف میل و اراده او نوشته می‌شد.
یکشنبه، ۲۱ آذر ۱۴۰۰
-
اهمیت سفرنامه ها در حوزه تاریخ نگاری
سفرنامه های بیگانه از مهم ترین منابع محتوایی تاریخ ایران هستند که باید مورد توجه و عنایت پژوهشگران حوزه تاریخ در تمامی ابعاد نظیر؛ مبانی اجتماعی و مسائل تمدنی قرار گیرند. سفرنامه‌ها منابع بی‌‌‌همتایی برای تحقیق در تاریخ ایران هستند. مهم‌ترین مقصد مطالعه تاریخ دستیابی به چراغ راه آینده است. چگونگی نیل به این هدف با گردآوری داده ها و دسته‌بندی اطلاعات و تجزیه و تحلیل زوایای پنهان و آشکار گذشته و نقد آن امکان‌پذیر است.
شنبه، ۲۹ آبان ۱۴۰۰
-
نقد روایت مورخان و دیپلمات‌های انگلیسی از خلیج‌فارس
روزنامه شماره ۵۳۱۰انکار واقعیت‌های تاریخی
مواجهه دریانوردان، تجار، میسیونرها، ماموران سیاسی و سیاحان اروپایی از ملیت‌های مختلف با سرزمین‌ها و مردمان شرقی، در وهله نخست به معنای شناخت عینی و بی‌واسطه نمایندگان جوامع و ملل غربی از شرق بود. تهیه و تدوین مجموعه عظیمی از سفرنامه‌ها، یادداشت‌ها، گزارش‌ها، آمارها، نقشه‌ها و نقاشی‌ها مواد خامی را برای تاریخ‌نگاری کشورهای اروپایی از شرق به وجود آورد که بر اساس آن، مدعا این بود که تلاش دانشمندان و به‌ویژه تاریخ‌نگاران اروپایی این است که تصویری روشن، دقیق و مطابق با واقع از شرق ارائه دهند.
سه‌شنبه، ۱۸ آبان ۱۴۰۰
-
نگاهی به کتاب «تاریخ افغانستان: یادداشت‌ها و برداشتها» نوشته آصف آهنگ
روزنامه شماره ۵۲۷۰آنها که تاریخ را جعل کردند
نویسندگان غربی و روس، آثار معتبر مکتوبی در مورد افغانستان نوشتهاند. آنچه عده‌‌‌ای در داخل افغانستان نوشتهاند، زیر نظر حاکمان و برتری‌‌‌طلبان نوشته شده که اغلب جعل و دروغ است. اهالی افغانستان نه‌تنها اثر علمی در مورد افغانستان ننوشته‌‌‌اند، بلکه حتی چنانکه لازم است، اثر مهمی را در مورد کشورشان ترجمه نکرده‌‌‌اند. مبارزان و آزادی‌خواهانی همچون میرغلام‌‌‌محمد غبار، صدیق فرهنگ، عبدالحی حبیبی و دیگران در مورد افغانستان آثاری نوشتهاند که هر کدام از اینها دارای اشکالات بزرگ ارزیابی شده‌‌‌اند.…
یکشنبه، ۲۸ شهریور ۱۴۰۰
-
بازخوانی سفرنامه‌های بیگانه روزگار قاجار
روزنامه شماره ۵۲۶۳زوال تمدن کاریزی ایران
سفرنامه‌های بیگانه (اروپایی، آمریکایی و...) برای پژوهش در ابعاد گوناگون تاریخ ایران، به‌ویژه مبانی اجتماعی و مسائل تمدنی، از ارزش و اهمیتی ویژه برخوردارند. از این رو پژوهشگران تاریخ ایران، چه ایرانی و چه غیرایرانی، از دهه‌ها پیش به این ویژگی توجه کرده و بر پایه چنین سفرنامه‌هایی آثاری درخور توجه و ارزنده پدید آورده‌اند. با این حال بیشتر کارهایی که تاکنون در این زمینه، انجام شده در حکم گردآوری و دسته‌بندی داده‌های مندرج در سفرنامه‌ها، بیشتر رویکرد توصیفی و گزارشی داشته، و پژوهش‌های موردی و…
شنبه، ۲۰ شهریور ۱۴۰۰
-
ژان پل بلموندو بازیگر افسانه‌ای موج‌نو درگذشت
روزنامه شماره ۵۲۶۰خاموشی ستاره فرانسوی سینما
دنیای‌اقتصاد: ژان پل بلموندو، بازیگر افسانه‌ای و محبوب سینمای موج نو فرانسه که فیلم‌های زیادی را با فیلم‌سازان بزرگ معاصر کار کرد، در ۸۸ سالگی درگذشت. او آخرین روزهای زندگی‌اش را در وطنش و در پاریس گذراند و در همین شهر نیز از دنیا رفت.
سه‌شنبه، ۱۶ شهریور ۱۴۰۰
-
تعطیلات پیش رو را چگونه سپری کنیم؟
روزنامه شماره ۵۲۴۲طرح‌ریزی سفر برای پساموج
دنياي اقتصاد: اگر کرونا نبود، اگر کرونا بود اما موج پنجم نبود، حتی اگر در یک موج کرونا بودیم اما سویه دلتا نبود حتما گروه زیادی از شهروندان برای عاشورا و تاسوعا تصمیم به سفر می‌گرفتند. اغلب افراد ترجیح می‌دهند در این ایام در مراسم‌های عزاداری شهر خودشان باشند یا مراسم شهرهای دیگر را ببینند، چه نخل‌گردانی در یزد باشد یا آیین‌های مردم ابیانه، یا خر‌ه‌مالی در لرستان و سینه‌زنی در بوشهر و ... با این حال امسال حتی رفتن از خانه به محل کار هم برای بسیاری تبدیل به یک کار پرخطر شده چه رسد به آنکه بخواهند در تجمعی…
جمعه، ۲۲ مرداد ۱۴۰۰
-
انتشار آنلاین نقاشی‌های کافکا
ایرنا: مجموعه‌ای از دست‌نوشته‌ها، نامه‌ها و طراحی‌های شخصی «فرانتس کافکا»، از چهره‌های سرشناس ادبیات قرن بیستم، پس از ترمیم، فهرست‌برداری و تهیه نسخه دیجیتال، روی شبکه جهانی اینترنت در دسترس عموم قرار گرفت.
چهارشنبه، ۱۲ خرداد ۱۴۰۰
-
پیدایش گذرنامه در ایران
تاریخ روابط خارجی سرزمین ایران با همسایگان دور و نزدیک آن قدمتی چند هزار ساله دارد، با این حال متخصصان دانش دیپلماسی و نویسندگان آثار روابط سیاسی و خارجی ایران، آغاز جدی این روابط را، مربوط به عصر صفویه می‌دانند. ظهور حاکمیت صفویان در مجاورت مرزهای امپراتوری عثمانی سبب شد تا دولت‌های اروپایی به دولت تازه‌تاسیس صفوی بیش از پیش توجه نشان دهند و رفت و آمد سفیران اروپایی و ایرانی، تاریخ ایران را با چالش‌های نوینی رو‌به‌رو سازد.
شنبه، ۱۴ فروردین ۱۴۰۰
-
اشارت‌های سفرنامه‌نویسان اروپایی به عید نوروز در روزگار صفویان
در سفرنامه سیاحان اروپایی که در دوران صفویه و پس از آن به ایران آمدند، اشارت‌هایی به جشن نوروز و نحوه برگزار‌ی آن رفته است. در زیر بخش‌هایی از سفرنامه‌های چندین جهانگرد اروپایی آورده می‌شود:
چهارشنبه، ۲۷ اسفند ۱۳۹۹
-
شو شیاک، کاوشگر چینی
روح‌اله‌حاتمی: شو شیاک (Xu Xiake) سفرنامه‌نویس (travel writer) و کاوشگر چینی از سلسله مینگ در قرن هفدهم میلادی بود که بیش از هر چیز به دلیل نگارش رساله‌های جغرافیایی زبانزد شده است و از شجاعت و فروتنی او در تاریخ چین به نیکی یاد می‌شود. شیاک بیش از ۳۰ سال در سراسر چین سفر کرد و شرح سفرهای خود را به شکل مبسوط به نگارش درآورد. سفرنویسی‌های وی پس از مرگش در کتاب «شرح اسفار شو شیاک» گرد آمد. سبک نگارش شیاک در ذیل سنت «ادبیات سفرنامه‌نویسی» چین قرار می‌گیرد که در آن با استفاده از سبک‌های روایی و…
یکشنبه، ۱۷ اسفند ۱۳۹۹
-
درگذشت محمدعلی اسلامی ندوشن تکذیب شد
ایرنا: علی اصغر دادبه رییس شورای نظارت بر نشر آثار دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن در ایران چهارشنبه شب طی پیامی خبر درگذشت استاد اسلامی ندوشن را تکذیب کرد.
پنجشنبه، ۱۴ اسفند ۱۳۹۹
-
نقش سفرنامه‌نویس ایتالیایی برای معرفی ایران چه بود؟
روزنامه شماره ۵۰۶۸مبارزه با ایران‌هراسی
دنیای‌اقتصاد: پنجشنبه گذشته فرهنگ ایران یکی از سفیران خود را از دست داد؛ آنا وانزان، مترجم و ایران‌شناس ایتالیایی در ۶۵ سالگی درگذشت.
جمعه، ۰۵ دی ۱۳۹۹
-
شرح شهر شیراز
حاکم شیراز هنوز نیامده است و این امر عزیمت مرا به‌تاخیر می‌اندازد، زیرا باید با او صحبت کنم و چند نفر سرباز برای همراهی خود بخواهم.
یکشنبه، ۲۵ آبان ۱۳۹۹
-
نخستین بحث‌های نظری در ضرورت اصلاحات
از دیدگاه تاریخ اصلاحات و آشنایی ایرانیان با اندیشه مشروطه‌خواهی نخستین سفرنامه‌های ایرانیان به خارج از کشور مانند تحفة العالم عبداللطیف شوشتری، مسیر طالبی میرزا ابوطالب‌خان و به‌ویژه سفرنامه میرزا صالح شیرازی را می‌توان در شمار اسناد نخستین تاملات درباره اصلاحات دانست، هر چند که مفهوم اصلاحات در آن نوشته‌ها ظاهر نمی‌شود... جایگاهی که سفرنامه‌نویسان ایرانی در انتقال اندیشه تجدد به ایران داشته و به‌ویژه آنچه آنان درباره نهادهای نظام‌های جدید گفته‌‌اند، از این حیث ضرورت داشت که آگاهی‌های رجال…
سه‌شنبه، ۱۳ آبان ۱۳۹۹
-
نادیده‌های کره‌شمالی در یک نمایشگاه
خبرآنلاین: عکس‌های سیدمجتبی دعایی از کره‌شمالی با عنوان «نیم دانگ پیونگ‌یانگ» در گالری آبان به نمایش در خواهد آمد. این عکس‌ها که حاصل دو سفر دعایی به کره‌شمالی است، تصویری زنده از جامعه‌ای است که برای ورود به آن و ارتباط گرفتن با مردمانش، محدودیت‌هایی جدی وجود دارد. عکاس در این دو سفر، با رضا امیرخانی هم‌سفر بوده که چند ماه پیش کتاب سفرنامه او با نام «نیم دانگ پیونگ‌یانگ» منتشر شد و مورد اقبال خوانندگان قرار گرفت. افتتاحیه این نمایشگاه، جمعه ۴ مهر از ساعت ۴ تا ٧ عصر با حضور جمعی از هنرمندان، نویسندگان…
دوشنبه، ۳۱ شهریور ۱۳۹۹
-
«سیاحانی که به ایران آمده‌اند»
روزنامه شماره ۴۹۷۴سوغات نیک و بد
از بررسی سفرنامه‌ها و تحلیل آنچه سیاحان به قلم آورده‌اند، می‌توان به بسیاری از نقاط سایه‌روشن و ابهام‌آمیز تاریخ کشورمان پی برد. سفرنامه‌ها آینه تمام‌نمای گذشته ماست. بی‌آنکه تعصب نشان دهیم و از رک‌گویی سیاحان بهراسیم و موضع دفاعی بگیریم، باید واقع‌بینانه و منطقی بدان‌ها نظر افکنیم و گذشته اجدادمان را صادقانه جست‌وجو کنیم.
سه‌شنبه، ۱۱ شهریور ۱۳۹۹
-
کار و بار صرافی‌ها در دوره قاجار
بانکداری در ایران در ابتدا منحصر به فعالیت‌های صرافی بود. صرافی‌های بزرگی در مشهد، تهران، اصفهان و بوشهر وجود داشتند. موسسات صرافی عمده آن روزگار (قرن نوزدهم) شامل تجارتخانه برادران تومانیانس، تجارتخانه جمشیدیان و شرکت اتحادیه بودند که فعالیت برخی از آنها از سال ۱۳۰۰ هجری شمسی متوقف شد. قبل از اینکه بانک در کشور ایجاد شود صرافان وظیفه بانک را انجام می‌دادند، به‌عنوان مثال ادوارد براون مستشرق و ایران‌شناس معروف در سفرنامه خود (به سال ۱۸۸۸ میلادی) اشاره کرده است که هنگام سفر به شهرهای مختلف…
یکشنبه، ۲۶ مرداد ۱۳۹۹
-
گفته‌ها
«آقامحمدخان نوری فقط چند ساعت در اوایل صبح می‌خوابد و سراسر روز و تقریبا تمامی شب را کار می‌کند. می‌خواهد همه چیز را، داخله، خارجه، مالی، جزایی و تجاری زیر نظر داشته باشد. باقی وزرا اسمی بیش نیستند و اهمیتی ندارند و صدراعظم وظایف آنان را انجام می‌دهد.
سه‌شنبه، ۲۱ مرداد ۱۳۹۹
-
درس‌های شکست مشروطیت
علی مرادی مراغه ای/ محقق و مورخخدایان سیزیف را محکوم کرده بودند که سنگی را بالای کوه ببرد و او تلاش می‌کرد سنگ را بالای کوه برساند، اما هنوز به میانه کوه نرسیده، سنگ به پایین می‌غلتید و این تلاش دوباره تکرار می‌شد... ۱۲۰سال پیش «خرنامه»ها، «یک کلمه»ها نوشته شد، همین‌طور شبنامه‌ها، سیاحت‌نامه‌ها و سفرنامه‌های ابراهیم بیک مراغه‌ای و حاج سیاح...تلاش‌ها و جانفشانی‌ها شد شاید ایرانیان، آن قطعه سنگ را به بالای کوه برسانند. ایرانیان برعلیه این تفکر سنتی که انسان را مهجور و دارای صغر عقلی و در نتیجه نیازمند چوپان و قیم می‌دانسته…
سه‌شنبه، ۱۴ مرداد ۱۳۹۹
-
محمود دولت‌آبادی از مردم قدردانی کرد
خبر آنلاین: محمود دولت‌آبادی، نویسنده رمان مشهور «کلیدر» در یادداشتی اختصاصی با آرزوی سلامتی و صحت برای همگان، نوشت: «می‌خواهم آرزو کنم که سبب‌ساز هیچ آسیبی نباشم.»
جمعه، ۱۰ مرداد ۱۳۹۹
-
مرگ شجاعانه یا خفت؟
علی مرادی مراغهایدر جریان جنگ‌های ایران و روسیه، زمانی که روس‌ها پس از کسب پیروزی‌های پی‌درپی از ارس گذشته مرند را گرفتند در تبریز فردی به نام «میرفتاح» در خدمت به روس‌ها سنگ تمام گذاشت. او با گروهی به مرند رفت و قوای سه هزار نفری روس را به تبریز کشاند. سردار روسى با«سه فوج و ده عراده توپ از پشت جبال شاد به سوى تبریز روان شد.» به قول فارس‌نامه«صداى توپ روسى از دو فرسخى شهر رسید، میرفتاح علمى را برپا نمود و با اعیان شهر به استقبال سپاه روس شتافته روسیان را به احترام تمام وارد تبریز داشتند.»
شنبه، ۲۱ تیر ۱۳۹۹
-
مرگ سانسون سفرنامه‌نویس
نیکلاس سانسون کشیش و مبلغ و سفرنامه نویس فرانسوی، ۷ ژوئیه ۱۶۶۷چشم بر جهان فرو بست. او به همراه هیاتی از فرانسه برای تبلیغ دین مسیح درسال ۱۶۸۳ میلادی (۱۰۶۲ ه.ش) همزمان با حکومت شاه سلیمان صفوی به ایران آمد. سانسون از طریق ترکیه به قزوین رسید و به مدت هشت ماه به مسیحیان آنجا تعلیمات دینی داد و پس از آن شش ماه در همدان و خوزستان و نیز شوش اقامت داشت. او از ابتدای سفر خود، به آموختن زبان‌های فارسی، ترکی و ارمنی پرداخت و در مدت سه سالی که در ایران بود به بسیاری از شهرهای ایران مسافرت کرد و در…
شنبه، ۱۴ تیر ۱۳۹۹
-
آیا ایران دارد «کره شمالی» می‌شود؟
خبر آنلاین: جدیدترین کتاب رضا امیرخانی که سفرنامه‌ای خواندنی به مرموزترین کشور جهان، کره شمالی است، به چاپ ششم رسید.
شنبه، ۲۴ خرداد ۱۳۹۹