مسوولان انجمن صنایع روغن نباتی ایران از دولت درخواست کردند
تبدیل ارز ترجیحی روغن به ارز توافقی
علیرضا شریفی، در نشست خبری درباره دلیل بروز این نقصان بیان کرد: توزیع بازشدن ثبتسفارشها در ماه‌های مختلف سال، یکسان نبود. به بیان دیگر ما بعد از افزایش قیمت‌های جهانی در شهریور سال گذشته، طبعا باید ثبت‌سفارش بیشتری را باز می‌کردیم که متاسفانه در این قضیه کوتاهی شد، اما خوشبختانه با باز شدن ثبتسفارشها در اسفند در سه ماه اول سال‌جاری در نتیجه باز شدن مقادیر زیادی ثبت‌سفارش، شاهد اتفاق بسیار خوبی بودیم.
افزایش ۵۳ درصدی واردات روغن خام
وی با اشاره به آمار واردات روغن خام در ۳ ماهه نخست سال افزود: بر این اساس در سه ماه اول سال‌جاری رقم بی‌سابقه ۵۳۰هزار تن روغن خام وارد کشور شده که نشان دهنده افزایش ۵۳ درصدی نسبت به دوره مشابه سال گذشته است. بنابراین با این واردات و نیز ثبت‌سفارش‌‌‌هایی که اکنون در حال انجام است، چشم‌انداز روشنی را در ماه‌های پیش رو برای بازار روغن نباتی ترسیم می‌کنیم.
دبیر انجمن صنفی صنایع روغن نباتی ایران در ادامه گفت: بنابر آمار، در خرداد ماه امسال ۱۶۰هزار تن روغن تولید شد که نسبت به خرداد سال گذشته ۱۱درصد افزایش داشت. این عدد در ۳ماهه نخست سال‌جاری ۴۷۳هزار تن بود که نسبت به دوره مشابه سال قبل، روند افزایشی داشته است.
سناریوی دولت برای حذف ارز ترجیحی روغن
شریفی با اشاره به زمزمه‌های حذف ارز ترجیحی روغن اظهار کرد: آنچه که در این میان مایه نگرانی ماست، این است که دولت سناریویی را در دست بررسی دارد که بر اساس آن، ارز صنعت روغن را از ارز ترجیحی، به ارز ترکیبی تبدیل کند. به بیان دیگر، به جای ارز ترجیحی ۲۸هزار و ۵۰۰ تومان برای تخصیص ۱۰۰درصد ارز روغن، بخشی از آن را با نرخ ارز توافقی یعنی ارز ۷۱هزار و ۵۰۰ تومان و بخش دیگر با نرخ سابق ۲۸هزار و ۵۰۰ تومان تخصیص دهد.
به گفته وی، در ارز ترکیبی بخشی از روغن خام با ارز ۷۱هزار و ۵۰۰ تومان و بخشی با ارز ۲۸هزارو ۵۰۰ تومانی تامین می‌شود. در حال حاضر نرخ هر کیلوگرم روغن خوراکی با ارز ترجیحی، حدود ۹۲هزار تومان است که با این تغییر قیمت، هر کیلوگرم روغن نباتی از ۹۲هزار و ۵۰۰ تومان به ۱۳۵هزار تومان افزایش می‌‌‌یابد.
شریفی با بیان اینکه نرخ ارز توافقی ۷۱۵۰۰ تومان است، تصریح کرد: در ارز توافقی تالار دوم قیمت روغن از ۹۲هزار و ۵۰۰ تومان به ۱۶۵هزار تومان تغییر می‌کند و با توجه به اینکه طبق آمارها ۵۰درصد روغن مصرفی کشور مربوط به صنف و صنعت است، فشار زیادی به سبد خانوار وارد نمی‌شود.
وی ادامه داد: اگر ما ترکیب‌هایی را که اکنون بررسی می‌شود، لحاظ کنیم، به طور میانگین برای روغن خام فعال به ۴۹ یا ۵۰هزار تومان می‌رسد که اگر این اتفاق بیفتد، ما شاهد افزایش قیمت خواهیم بود. اما متاسفانه همزمان، شاهد تبعات منفی ارز ترجیحی، همچون افزایش مصرف و قاچاق کالا خواهیم بود.
ارز ترجیحی به ارز توافقی تبدیل شود
این فعال صنفی تاکید کرد: طبق مطالعات و محاسباتی که انجام داده‌‌‌ایم، در این برهه بهتر است به جای تغییر نرخ ارز ترجیحی به ترکیبی، این ارز یک‌باره به ارز توافقی تبدیل شود. بار مالی اعمال این سیاست ملی، ماهانه ۳۰هزار تومان است و این عدد بزرگی نیست که نتوان تبعات آن را تحمل کرد.
وی کاهش مصرف روغن خانوار، کاهش مصرف روغن در صنف و صنعت، کاهش قاچاق، و مهم‌تر از همه صرفه‌‌‌جویی سالانه ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون دلاری در سال به دلیل کاهش مصرف و کمک ۸۰۰ میلیارد تومانی به بودجه دولت را از مزایای حذف ارز ترجیحی برشمرد.
کاهش سرانه مصرف با حذف ارز ترجیحی
شریفی، با بیان اینکه در حال حاضر با تخصیص ارز ترجیحی، سرانه مصرف فعلی روغن خوراکی خانوار حدود ۲۳ کیلوگرم است، اظهار کرد: درصورت تغییر نرخ ارز ترجیحی به ارز توافقی، در صورت حذف ارز ترجیحی مصرف روغن به ۱۹کیلوگرم خواهد رسید و درصورت تک‌‌‌نرخی شدن ارز، سرانه مصرف کاهش بیشتری پیدا می‌کند.
دبیر انجمن صنفی روغن نباتی ایران اعلام کرد: نسبت مصرف روغن در کشور ۶۰ به ۴۰درصد در خانوارها و کارخانه‌ها صنعتی است که این تغییر ارزی منجر به حذف یارانه پنهان کارخانه‌هایی مانند چیپس می‌شود که یارانه روغن را دریافت می‌کنند، اما بخشی از محصولات آنها به صورت قاچاق به عراق و افغانستان صادر می‌شود. با حذف یارانه روغن در این بخش دولت می‌تواند با برنامهریزی محصولات را در اختیار خانوارها قرار دهد.
افزایش قیمت روغن
این مسوول صنفی یادآور شد: در دوسال گذشته قیمت روغن فقط دو بار افزایش یافت. یک بار در دی سال گذشته ۱۸درصد افزایش یافت و بار دوم در خرداد امسال ۲۵درصد افزایش یافت که در مقایسه با تغییرات نرخ دستمزد و تورم و هزینه تمامی کالاهای سبد خانوار، عدد بزرگی نیست.
چرایی سیاست ارزی جدید
دبیر انجمن صنفی صنایع روغن نباتی ایران در پاسخ به سوال دنیای اقتصاد درخصوص اینکه آیا دلیل مشخصی از سوی دولت برای تبدیل ارز ترجیحی به ارز ترکیبی اعلام شده است و آیا می‌توان تصور کرد که این تصمیم دولت در راستای جلوگیری از به وجود آمدن نگرانی‌هایی است که در شرایط بحران و جنگ رخ می‌دهد، گفت: دلیل مشخصی برای این سیاست ارزی اعلام نشده است. اما شنیده‌های ما حاکی از آن است که دولت برای تامین بودجه خود نیاز دارد که بخشی از ارز خود را با نرخ گران‌تری بفروشد و این مساله طبیعی است.
تاثیر تصمیم ارزی دولت بر واردات دانههای روغنی
شریفی در پاسخ به سوال دیگر دنیای اقتصاد مبنی بر اینکه با توجه به نگرانی فعالان صنعت روغن برای این تصمیم دولت درخصوص تبدیل ارز ترجیحی به ارز ترکیبی، اجرایی شدن آن چه تاثیری روی واردات دانههای روغنی یا مواد اولیه ضروری داشته باشد، گفت: بخشی از دانههای روغنی مورد نیاز کشور وارداتی است. به طور نمونه دانه سویا، کنجاله، آفتابگردان و... دارای‌درصد مشخصی روغن است.
وی اضافه کرد: یعنی حتی اگر قرار باشد تبدیل ارز ترجیحی به ارز توافقی حذف شود و صرفا سناریوی تبدیل ارز ترجیحی به ارز ترکیبی مدنظر قرار گیرد، قطعا شامل واردات دانههای روغنی هم می‌شود، چون بخشی از روغن مورد نیاز از این دانههای وارداتی استحصال می‌شود. به‌خصوص آنکه امسال طبق برنامهریزی وزارت جهاد کشاورزی قرار بر این است که ۵۵۰هزار تن روغن خالص مورد نیاز از محل استحصال دانه در داخل کشور تامین شود که بخش عمده آن شامل دانههای وارداتی و سهم کمتر آن مربوط به دانههای داخلی است. بنابراین به طور قطع واردات دانههای روغنی چه شامل ارز ترکیبی و چه ارز توافقی شود، به نسبت میزان استحصال روغن از دانه‌ها، شامل آن خواهد شد.
وضعیت بازار روغن در جنگ ۱۲ روزه
دبیر انجمن صنفی روغن نباتی ایران همچنین درباره وضعیت تامین روغن در جنگ ۱۲ روزه اخیر گفت: از آغاز جنگ ۱۲ روزه نظر دولت بر این بود که تاکید را بر حضور قفسه‌ای قرار دهیم و تا جای ممکن روی بسته‌بندی خانوار تمرکز کنیم. به‌خصوص که با جابه جایی جمعیت به‌ویژه در استان‌های خراسان جنوبی، شمالی و رضوی، استان‌های شمالی و حاشیه تهران ما مجبور بودیم بلافاصله عرضه گسترده را برای مصرف خانوار انجام دهیم تا مردم هیچ فشاری به لحاظ کمبود روغن احساس نکنند.
محدودیتی در عرضه روغن وجود ندارد
شریفی همچنین درباره تناقض افزایش تولید روغن با وجود محدودیت عرضه روغن در فروشگاه‌های زنجیره‌ای به‌ویژه همزمان با توزیع کالابرگ بیان کرد: بعید است که در فروشگاه‌های زنجیره‌ای شاهد کمبود باشیم؛ البته منکر این نیستیم که در ایام توزیع با توزیع کالا برگ محدودیت‌هایی در عرضه اتفاق بیفتد اما به یقین فروکش می‌کند و چشم‌انداز ما در بخش تولید این است که باید این مشکلات جزئی نیز حل شود.
وی ادامه داد: تحقیقات میدانی ما حاکی از وجود روغن در مغازه‌ها و فروشگاه‌های سراسر کشور است. تنها در عرضه روغن پخت و پز و روغن سرخ‌‌‌کردنی ممکن است در برخی فروشگاه‌‌‌ها تفاوت‌‌‌هایی مشاهده شود، اما درمجموع کمبودی وجود ندارد و اگر در برخی مغازه‌ها شاهد کمبود روغن هستیم، تا هفته‌‌‌های پیش رو تعادل در این بازار هم برقرار خواهد شد.
مزایای حذف کامل ارز ترجیحی
رئیس هیات مدیره انجمن صنفی صنایع روغن نباتی ایران نیز در این نشست خبری به بیان مزایای حذف کامل ارز ترجیحی پرداخت و گفت: این مزایا شامل کاهش مصرف روغن در خانوار و صنایع، حذف یارانه پنهان در صادرات محصولات غذایی، کاهش قاچاق،و کاهش هزینه‌‌‌های نظارت می‌شود.
علی فاضلی همچنین صرفه‌‌‌جویی ۵۰۰ میلیون دلاری در سال را به دلیل کاهش سرانه مصرف روغن از ۲۳ به ۱۹ کیلوگرم و کمک ۸۰ همتی به بودجه دولت را از دیگر مزایای این اقدام برشمرد.
به گفته وی، حذف ارز ترجیحی گامی در جهت نزدیک شدن به نظام ارز تک نرخی و رقابت سالم است.
رئیس انجمن صنفی صنایع روغن نباتی ایران در پایان تاکید کرد: رویکرد فعلی درخصوص احتمال تخصیص ارز ترکیبی برای واردات روغن، نه تنها به نفع مصرف‌کنندگان نیست، بلکه ثبات بازار و برنامهریزی تولیدکنندگان را نیز مختل می‌کند و تبعات اقتصادی و تجاری نامطلوبی را به همراه خواهد داشت.
