تحلیل عملکرد ابزارهای سرمایه‌گذاری طلا در جنگ ۱۲روزه
طلا، به‌عنوان یکی از امن‌ترین پناهگاه‌های سرمایه در دوران بحران، مورد توجه گسترده قرار گرفت. این گزارش، وضعیت بازارهای مختلف طلا شامل بازار فیزیکی، صندوق‌های طلا، پلتفرم‌های خرید آنلاین طلا و طرح‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر بیمه زندگی را طی این دوره و پس از آن بررسی می‌کند.
شوک اولیه بازارها در آغاز جنگ
با شروع حمله در بامداد جمعه ۲۳ خرداد، بازار طلا جهش قیمتی قابل‌توجهی را تجربه کرد و از حدود ۶میلیون و ۵۰۰هزار تومان به مرز ۷میلیون و ۶۰۰هزار تومان رسید. اما از روز دوم جنگ، بازار رسمی طلا و سکه به حالت نیمه‌تعطیل درآمد و از ۲۶خرداد نیز عملا فعالیت‌های آن متوقف شد. در این مدت، معاملات فیزیکی به دلیل تعطیلی طلافروشی‌ها و توقف اعلام نرخ رسمی، تقریبا ناممکن شده بود.
توقف فعالیت بورس و صندوق‌های طلا
در کنار بازار طلا، بازار سرمایه نیز تحت‌تاثیر جنگ قرار گرفت. طبق تصمیم شورای عالی بورس، از روز ۲۵خرداد معاملات بازار برای ۹ روز کاری متوقف شد. این تصمیم به منظور جلوگیری از افت شدید ارزش دارایی‌ها اتخاذ شد. در نتیجه، خرید و فروش صندوق‌های طلا مانند عیار، لوتوس و کهربا نیز متوقف شد و تا زمان بازگشایی بورس، نقدشوندگی آنها عملا به صفر رسید.
انسداد پلتفرم‌های خرید آنلاین طلا
بانک مرکزی هم با هدف کنترل وضعیت اقتصادی، دستور غیرفعال‌سازی درگاه‌های پرداخت پلتفرم‌های طلا را صادر کرد. از شنبه ۲۴ خرداد، پلتفرم‌های خرید آنلاین طلا عملا فعالیت خود را متوقف کردند. خرید طلا در این بسترها ممکن نبود و برداشت‌ها با محدودیت روزانه همراه شد. درگاه‌های پرداخت تا پس از پایان جنگ همچنان بسته باقی ماندند.
عملکرد طرح‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر بیمه زندگی
در میان این محدودیت‌ها، تنها ابزاری که توانست بخشی از نقدشوندگی را حفظ کند، طرح سرمایه‌گذاری طلا با پشتوانه بیمه زندگی بود. در نمونه‌ای مشخص، طرح سرمایه‌گذاری طلای کاریزما (مبتنی بر بیمه زندگی) توانست در طول ۱۲روز بحران، امکان برداشت سرمایه بر اساس نرخ طلای جهانی را برای کاربران فراهم کند. سقف برداشت بالا و نقدشوندگی پایدار این ابزار، ناشی از پشتوانه مالی و بیمه‌ای تعریف‌شده در ساختار آن بود.
پس از آتش‌بس: کدام بازارها سریع‌تر بهبود یافتند؟
با اجرایی شدن آتش‌بس در سوم تیر، بازارها به‌تدریج فعالیت خود را از سر گرفتند. بازار فیزیکی طلا با کمی تاخیر به وضعیت عادی بازگشت، اما هنوز تحت‌تاثیر نگرانی‌ها بود. صندوق‌های طلا نیز از ۷تیر فعالیت خود را آغاز کردند و امکان نقدشوندگی در آنها فراهم شد.
در نقطه مقابل، پلتفرم‌های آنلاین همچنان با مشکل مسدود بودن درگاه‌های پرداخت مواجه بودند. به‌‌رغم پیگیری‌ها، بسیاری از کاربران خرد نتوانستند به سرمایه خود دسترسی کامل پیدا کنند. در این میان، تنها طرح سرمایه‌گذاری طلای کاریزما توانست بدون وقفه، واریز و برداشت را از سر گیرد و حتی قابلیت تبدیل دارایی به محصولات دیگر مانند صندوق درآمد ثابت یا نقره را نیز فراهم سازد.
جمع‌بندی: طلا امن است، اما محل نگهداری آن مهم‌تر است
رخدادهای سه هفته اخیر بار دیگر اهمیت انتخاب بستر امن برای سرمایه‌گذاری را نشان داد. طلا به‌عنوان یک دارایی امن همچنان جایگاه خود را حفظ کرده، اما تجربه بحران نشان داد که فقط ابزارهایی که از پشتیبانی حقوقی، بیمه‌ای و ساختارهای رسمی برخوردارند، می‌توانند در دوران بحران پاسخگوی نیاز سرمایه‌گذاران باشند. برای نهادهای مالی، این بحران هشداری بود که اعتماد سرمایه‌گذار مهم‌ترین دارایی آنهاست. و برای سرمایه‌گذاران، این تجربه فرصتی بود تا اهمیت بسترهای هوشمند، نقدشونده و بیمه‌شده را بیش از پیش درک کنند. در جدول زیر، چهار نوع ابزار سرمایه‌گذاری طلا از منظر ۶ شاخص کلیدی شامل نقدشوندگی، امنیت دارایی، نرخ‌گذاری، امکان برداشت، واریز و تبدیل سریع دارایی در طول جنگ و پس از آن ارزیابی شده‌اند.
