محرک‌‌‌های اثرگذار بر قیمت نفت ارزیابی شدند
معادله نفتی سهام پالایشی
ایران باتوجه به موقعیت جغرافیایی خود می‌تواند به‌راحتی تنگه هرمز را که ۲۰درصد از نفت جهان از این محل عبور می‌کند با اخلال مواجه سازد. در خصوص وضعیت آتی نفت دو سناریو به‌طور کلی مطرح است که در این گزارش هردو سناریو خوش‌بینانه و بدبینانه بررسی شده و احتمال وقوع هریک از سناریوهای مذکور مورد بررسی قرار گرفته است. علاوه بر این محرک‌‌‌های اثرگذار بر قیمت طلای سیاه نیز مورد بررسی قرار گرفته و وضعیت فعلی هریک از این محرک‌‌‌ها بر شرکت های پالایشی نیز عنوان شده است.
روند ۱۲روزه نفت
در جنگ ۱۲روزه ایران و رژیم صهیونیستی، بسیاری از فعالان روند قیمتی نفت جهانی را به عنوان یک معیار کلیدی در جهت تشخیص آینده این جنگ عنوان کردند. از روز ۲۲خردادماه روند قیمت نفت جهانی افزایشی شد و تا نزدیکی سطح ۷۰دلار افزایش یافت. یک روز پس از افزایش صورت گرفته در قیمت هر بشکه نفت برنت، رژیم صهیونیستی برخی از سردارهای رده بالای ایران را به شهادت رساند. پس از این واقعه تلخ سمت عرضه نفت جهانی با تهدید مواجه شد و همین امر منجر به رشد نفت تا سطح ۷۵دلار در روز ۲۴خردادماه شد. پس از اجرای وعده صادق ۳ توسط ایران، قیمت هر بشکه نفت جهانی تا سطح ۷۷دلار در تاریخ ۳۰خردادماه جهش یافت.
با تهاجم آمریکا به زیرساخت هسته‌‌‌ای ایران، روند قیمت نفت جهانی معکوس شد. ایران در پاسخ به این تجاوز صورت گرفته پایگاه آمریکایی‌‌‌ها در قطر را مورد حمله قرار داد. بازار این حرکت را به عنوان پایانی بر تنشهای تشدیدشده در خاورمیانه تلقی کرد و نفت به روند نزولی خود ادامه داد. در نهایت روز سوم تیر ماه آتشبس در میان ایران و رژیم صهیونیستی صورت گرفت و قیمت نفت جهانی به سطح پیش از جنگ ۱۲روزه بازگشت. از آنجا که پیش از حمله صورت گرفته روند صعودی قیمت نفت آغاز شد و همین‌طور قبل از اعلام آتشبس نفت با روند نزولی همراه شد، فعالان روند قیمتی نفت را به عنوان معیار اصلی سنجش تحرکات ژئوپلیتیک در رابطه با ایران در نظر گرفتند.
نفت ۱۲۰دلاری!
از آنجا که بازی سیاست پر از اتفاقات غیرقابل پیش‌بینی است، نمی‌توان در رابطه با آینده آتشبس میان ایران و رژیم صهیونیستی به‌طور قطع نظر داد. از آنجا که رژیم صهیونیستی اکثر آتش‌بس‌‌‌های گذشته خود را نقض کرده است در حال حاضر یک سناریوی نقض دوباره آتشبس خود با ایران است. با این وجود هر اتفاق دیگری نیز در این بین ممکن است رقم بخورد.
اگر رژیم صهیونیست بار دیگر به خاک ایران تجاوز کند، اینبار چون هر دو طرف با امادگی کامل وارد میدان می‌‌‌شوند به‌نظر می‌رسد شدت درگیری‌‌‌ها بالاتر باشد. اگر ایران اقدام به بستن تنگه هرمز کند، بازار نفت با تهدید عرضه جدی مواجه خواهد شد. آمارها نشان می‌دهد که ۲۰درصد نفت جهانی از طریق این تنگه تامین می‌شود. در اینصورت باید انتظار داشت که قیمت نفت جهانی به بالای سطح ۱۰۰دلار افزایش یابد. در این سناریو برخی تحلیلگران‌قیمت نفت را تا ۱۲۰دلار به‌ازای هر بشکه نیز ارزیابی می‌کنند.
سناریوی خوش‌بینانه نفت
هرچند که سطح تنشهای اخیر موجب شده تا عمده تحلیلگران وزنه سناریوهای بدبینانه خود را افزایش دهند، اما در این بین باید به سناریو خوش‌بینانه نیز توجه کرد. در حال حاضر احتمال رخداد سناریوی خوش‌بینانه ۲۰درصد است در حالی که سناریو بدبینانه مذکور بیش از ۵۰درصد احتمال وقوع دارد. با وجود تهدیدهای مقامات اروپایی مبنی بر فعالسازی مکانیسم ماشه و بازگشت تحریم‌‌‌های بین‌المللی، زمزمه احیای مذاکرات میان مقامات ایران و ایالات متحده آمریکا بار دیگر افزایش یافته است.
این مذاکرات می‌تواند تداوم آتشبس میان ایران و رژیم صهیونیستی را افزایش دهد و موجب تثبیت قیمت نفت در سطوح فعلی و حتی کاهش آن شود. در این سناریو اگر نفت ایران به بازارهای جهانی بازگردد می‌توان انتظار داشت که هر بشکه از نفت برنت حتی تا سطح ۶۰دلار نیز کاهش یابد. در حال حاضر چین با سهم ۸۰درصدی اصلی‌‌‌ترین خریدار نفت ایران است.
پیش‌بینی بزرگان از آینده نفت
والاستریت ژورنال در یک گزارش تحلیلی به پیش‌بینی قیمت نفت از سوی بانک‌های بزرگ آمریکا پرداخته است. بر اساس این گزارش، در پی افزایش تنشهای ژئوپلیتیکی در خاورمیانه، برخی از بزرگ‌ترین بانک‌های والاستریت از جمله گلدمن ساکس، جی‌‌‌پی‌‌‌مورگان و مورگان استنلی پیش‌بینی خود از قیمت نفت را اندکی بالا برده‌‌‌اند. حالا انتظار می‌رود میانگین قیمت نفت برنت در سال ۲۰۲۵ به حدود ۶۶دلار و نفت وست‌‌‌تگزاس اینترمدیت (WTI) به ۶۳دلار افزایش یابد. در حالی که در برآوردهای ماه مه، این ارقام به ترتیب ۶۵ و ۶۱دلار پیش‌بینی شده بود. با این حال، بازار نفت خیلی زود دوباره به مسیر کاهشی برگشت. علت اصلی این روند، افزایش عرضه از سوی اوپکپلاس در ماه اوت و کاهش نگرانی‌ها نسبت به اختلال در تامین جهانی بود.
بانک‌ها هشدار داده‌‌‌اند که رشد چشمگیر تولید نفت در آمریکا (که حالا به حدود ۱۳.۵میلیون بشکه در روز رسیده) و افزایش تولید از کشورهای غیراوپک همچنان فشار زیادی بر بازار وارد می‌کند و اجازه رشد پایدار قیمت‌ها را نمی‌‌‌دهد. در افق نزدیک‌‌‌تر، پیش‌بینی می‌شود قیمت نفت برنت در سه‌‌‌ماهه پایانی ۲۰۲۵ به ۶۳.۸۷دلار و نفت WTI به ۶۰.۶۹دلار برسد. این روند نزولی احتمالا تا سال ۲۰۲۶ نیز ادامه دارد و میانگین قیمت‌ها به ترتیب به ۶۲.۷۸ و ۸۹.۸۸دلار خواهد رسید. در کنار همه اینها، چشم‌‌‌انداز ضعیف تقاضای جهانی و ابهاماتی مانند مذاکرات تجاری آمریکا یا سیاست‌‌‌های آینده فدرال رزرو نیز بر قیمت نفت سایه انداخته و مسیر پیش روی بازار را نامطمئن‌‌‌تر کرده است.
تصمیم غافلگیر‌کننده اوپک
علاوه بر مسائل ژئوپلیتیک که شوک‌‌‌های ناگهانی بر قیمت نفت وارد می‌‌‌سازد، محرک‌‌‌های دیگری نیز بر روی قیمت طلای سیاه اثرگذار است. یکی از مهم‌ترین فاکتورهای اثرگذار بر قیمت نفت، تصمیمات مربوط به کشورهای عضو اوپک است. اوپک بمعنای سازمان کشورهای صادرکننده نفتی است که در حال حاضر دارای ۱۳ عضور است. الجزایر، آنگولا، کنگو، گینه استوایی، گابن، ایران، عراق، کویت، لیبی، نیجریه، عربستان سعودی، امارات متحده عربی و ونزوئلا، ۱۳ کشوری هستند که در عضویت اوپک قرار دارند. اوپک در آخرین جلسه خود در کنار متحدانش با یک تصمیم غیرمنتظره نفت را نزولی کرد.
اوپکپلاس در جلسه اخیر خود با افزایش تولید روزانه نفت به میزان ۵۴۸هزار بشکه در ماه اون موافقت کرد. پیش از این در ماه‌‌‌های مه، ژوئن و ژوئیه نیز اوپک با افزایش تولیدات موافقت کرده بود. اینبار برای ماه اوت شدت افزایش بسیار بیشتر شد و اوپکپلاس با جهش ۵۴۸هزار بشکه موافقت کرد. این تصمیم، بخش بزرگی از کاهش داوطلبانه (۲.۲میلیون بشکه) تولیدات هشت عضو بزرگ اوپک را به بازار برمی‌‌‌گرداند. پیش از این کاهش داوطلبانه تولیدات هشت عضو اوپک جهش سنگینی در قیمت نفت ایجاد کرده بود که با تصمیم اخیر اوپکپلاس این اختلال عرضه به‌طور کامل جبران شد.
افزایش عرضه همراه با ابهامات مربوط به تعرفه‌‌‌های تجاری آمریکا و نگرانی‌ها در خصوص تاثیر آن بر رشد اقتصاد جهانی بر قیمت نفت فشار آورد و قیمت نفت برنت را به سطح ۶۷دلار کاهش داد.
جنگ تعرفه‌‌‌ای ترامپ
تعرفه‌‌‌های دونالد ترامپ از ابتدای ریاست جمهوری وی بیش از آنکه به اجرا درآید عمدتا ابزاری جهت تحت فشار قرار دادن کشورهای دیگر در جهت مذاکره و پیشبرد اهداف وی بود. دارایی‌‌‌ها امن همچون طلا، ین ژاپن از جنگ تعرفه‌‌‌ای صورت گرفته توسط ترامپ استقبال کردند و در عمده ماه‌‌‌های سال‌جاری میلادی با گام صعودی همراه شدند. بازنده این جنگ تعرفه‌‌‌ای بازار نفت بود. از آنجا که تعرفه‌‌‌ها مستقیما روی واردات و صادرات اثر منفی بر جای می‌‌‌گذارد، بهای هر بشکه نفت با هر بار اعمال تعرفه یا حتی تهدید آن تحت فشار قرار می‌گیرد.
در روزهای اخیر مقامات آمریکایی از تعویق در اجرای تعرفه‌‌‌ها خبر دادند اما جزئیات دقیقی ارائه نکردند. ترامپ روز یکشنبه اعلام کرد که ایالات متحده در روزهای آینده چند توافق تجاری را نهایی خواهد کرد و تا ۹ ژوئیه نرخ‌های تعرفه جدید را به کشورهای دیگر اطلاع خواهد داد. این تعرفه‌‌‌ها قرار است از اول اوت اجرایی شوند. ترامپ در ماه آوریل تعرفه پایه ۱۰درصد را برای بیشتر کشورها اعلام کرده بود و نرخ‌های «متقابل» بالاتری تا ۵۰درصد را نیز مطرح کرده بود. او اکنون اعلام کرده که این تعرفه‌‌‌ها ممکن است بین ۱۰ تا ۷۰درصد متغیر باشند که باعث ابهام بیشتر در فضای تجاری شده است. تعرفه‌‌‌های ترامپ همچنان موضوع غالب نیمه دوم سال ۲۰۲۵ است.
چین؛ بازیگر اصلی نفت
چین به عنوان بزرگ‌ترین واردکننده نفت نقش بسیار کلیدی در بهای هر بشکه نفت دارد. هرگونه رکود در فعالیت اقتصادی چین یا کاهش تجارت این کشور تاثیر مستقیم بر قیمت نفت دارد. در حال حاضر نگرانی‌ها در خصوص کاهش تقاضای جهانی نفت، به‌‌‌ویژه در چین، همچنان فشار نزولی بر بازار وارد می‌کند. عدم‌اطمینان درباره رشد جهانی، قیمت‌ها را محدود کرده است. فعالیت کارخانه‌‌‌های چین برای سومین ماه متوالی در ژوئن کاهش یافت، زیرا تقاضای داخلی ضعیف و صادرات رو به کاهش، همراه با عدم‌اطمینان تجاری با آمریکا، بر تولیدکنندگان فشار آورده است.
بازگشت آرامش به پالایشگاه‌‌‌ها
در این جنگ ۱۲روزه هیچ یک از پالایشگاه‌‌‌های ایران آسیب ندیدند. تنها آسیب صورت‌گرفته که می‌توانست موجب برهم خوردن عرضه نفت ایران شود، آتش گرفتن یکی از انبارهای نفتی تهران بود.
به گفته مقامات ذی‌ربط باتوجه به تنوع منابع تامین بنزین و سوخت تهران آتش‌‌‌گرفتگی مذکور هیچ اختلالی در تامین سوخت شهر تهران به وجود نیاورد. بنابراین تهاجم دشمن بر علیه ایران زیرساخت تامین انرژی کشور را با اخلال جدی مواجه نکرد و همین امر موجب شد تا شرکت‌های پالایشگاهی بورسی پس از تحمل چند روز هیجان منفی سرانجام با معاملات متعادل همراه شوند. این متعادل شدن معاملات حتی در مورد پالایش نفت تهران نیز صدق می‌کند.
