جدال شرکت اسباب‏‏‌بازی چینی در سایه تعرفه‏‏‌ها

در اوایل ماه آوریل، زمانی که دونالد ترامپ تعرفه‌‌‌ کالاهای چینی را از ۵۴ درصد به ۱۴۵ درصد افزایش داد، بیاه  یک کارخانه در شمال ویتنام اجاره کرد. او ۹۰ مجموعه قالب فلزی (آهنی یا فولادی) را در ۶۰ جعبه بسته‌‌‌بندی کرد. برخی از این جعبه‌‌‌ها بیش از ۷۰۰ کیلوگرم وزن داشتند. این جعبه‌‌‌ها برای تولید در کشور جنوب شرق آسیا ارسال شدند تا از پرداخت تعرفه‌‌‌ها جلوگیری شود.

چهار هفته بعد، ترامپ ناگهان تعرفه‌‌‌ها را در چارچوب یک آتش‌‌‌بس ۹۰ روزه با پکن، دوباره به ۳۰ درصد کاهش داد. همان قالب‌‌‌ها که در یکی از شهرهای مرزی چین منتظر ترخیص گمرکی بودند، به‌‌‌سرعت به شنزن منتقل شدند و دوباره وارد فرآیند تولید شدند.

بیاو یکی از میلیون‌‌‌ها صادرکننده‌‌‌ در صنعت عظیم تولیدی چین به ارزش ۴.۷ تریلیون دلار است. با وجود تمرکز زیاد روی وعده‌‌‌های ترامپ برای بازگرداندن تولید انبوه به خاک آمریکا، یک نکته کاملا روشن شده: کارخانه‌‌‌های چین همواره در حال یافتن راه‌‌‌هایی هستند تا در قلب زنجیره تامین جهانی باقی بمانند.

بیاو درباره‌‌‌ فراز و نشیب‌‌‌های چند ماه گذشته گفته: «احساس می‌‌‌کردم نگرانی صرف بی‌‌‌فایده است؛ فقط باید کاری را که لازم است انجام داد. ما فقط می‌‌‌توانیم بر اساس شرایط عمل کنیم. به‌‌‌طور خلاصه، دنیا گرد است و ما همیشه راهی پیدا می‌‌‌کنیم.» 

این موضوع از زمان نخستین جنگ تجاری رئیس‌‌‌جمهور آمریکا با چین کاملا مشهود بود؛ زمانی که صادرکنندگان در واکنش به تعرفه‌‌‌ها به‌‌‌طور گسترده به جنوب شرق آسیا روی آوردند. طبق گزارش وزارت صنعت کامبوج، اکنون کسب‌‌‌وکارهای چینی مالک بیش از نیمی از کارخانه‌‌‌های این کشور هستند. در جریان موج دوم و آسیب‌‌‌زننده‌‌‌تر جنگ تجاری ترامپ، صادرکنندگان مصمم‌‌‌تر از همیشه برای ادامه‌‌‌ فعالیت خود تلاش می‌‌‌کنند.

نوسانات ناگهانی در مذاکرات تجاری، چابکی و انعطاف‌‌‌پذیری صادرکنندگان چینی را بالا برده است. آنها حتی در شرایطی که ده‌‌‌ها کشور تلاش می‌‌‌کنند جریان واردات از دومین اقتصاد بزرگ جهان را کند کنند، همچنان توانسته‌‌‌اند جایگاه خود را در بازار جهانی حفظ کنند. در سال ۲۰۲۲ و در بحبوحه‌‌‌ آشفتگی‌‌‌های زنجیره تامین و مسائل ژئوپولیتیک ناشی از همه‌‌‌گیری، مشتریان شرکت از بیاو خواستند امکان تنوع‌‌‌بخشی به تولید خارج از چین را بررسی کند.

در همان سال، او یک ماه را در ویتنام سپری کرد تا یک پایگاه تولیدی جدید پیدا کند، اما آنچه دید باعث دلسردی‌‌‌اش شد. هزینه‌‌‌های پیش‌‌‌پرداخت اجاره بسیار بالا بود، استخدام کارگران ماهر دشوار بود و حمل مواد اولیه و تجهیزات از چین بسیار گران تمام می‌‌‌شد. این چالش‌‌‌ها باعث شد شرکت متوجه شود که برنامه‌‌‌ریزی برای این جابه‌‌‌جایی بیش از آنچه انتظار داشت زمان‌‌‌بر خواهد بود. 

شرکت بیاو در سال‌‌‌های اخیر، توانسته روابط خوبی با مشتریان آمریکایی خودش حفظ کند. بزرگ‌‌‌ترین آنها شرکت فروشنده اسباب‌‌‌بازی‌‌‌های آموزشی «لرنینگ ریسورسز» است. شنزن‌‌‌ کیت اسباب‌‌‌بازی‌‌‌های آموزشی برای این شرکت مستقر در ورنون هیلز، ایالت ایلینوی تولید می‌‌‌کند. شرکت لرنینگ در ماه آوریل بابت تعرفه‌‌‌ها علیه دولت ترامپ شکایت کرد. 

در دوران اوج، حدود ۸۰ درصد از محصولات شرکت لرنینگ ریسورسز در چین تولید می‌‌‌شد، اما با بدتر شدن روابط آمریکا و چین، ریک وولدنبرگ، مدیرعامل شرکت تصمیم گرفت زنجیره‌‌‌های تامین را در مناطق دیگر توسعه دهد و چاره‌‌‌ای جز انتقال تولید از چین نمی‌‌‌بیند. 

جان دویر، بنیان‌‌‌گذار شرکت «پریگرین منیجمنت اینترنشنال» مستقر در هانوی، که به شرکت‌‌‌ها برای انتقال فعالیت‌‌‌هایشان به ویتنام کمک می‌‌‌کند، گفته: «ما از شرکت‌‌‌های چینی پیام‌‌‌هایی دریافت می‌‌‌کنیم. مشتریان آنها می‌‌‌خواهند تولید را در کارخانه‌‌‌های ویتنام آغاز کنند. آنها به‌‌‌دنبال راه‌‌‌هایی هستند تا ریسک‌‌‌هایشان را کاهش دهند.»

جابه‌‌‌جایی به ویتنام، به این معناست که برخی از کارکنان آه بیاو نیز چاره‌‌‌ای جز انتقال به این کشور ندارند. او به منظور جذاب‌‌‌تر کردن این پیشنهاد برای کارکنان ارشدش، گفته ممکن است حقوق آنها را تا ۵۰ درصد هم افزایش دهد و تعطیلات تضمین‌‌‌شده‌‌‌ای برای بازگشت به چین و دیدار با خانواده‌‌‌هایشان در نظر بگیرد.

این تصمیم برای آه بیاو یک قمار بزرگ و پرهزینه است، اما در ۴۰ سالگی، هنوز برای فکر کردن به بازنشستگی خیلی زود است. او فکر می‌‌‌کند هنوز آن‌‌‌قدر جوان هست تا در دوران بی‌‌‌ثباتی، ریسک‌‌‌های بزرگی کند و کسب‌‌‌وکارش را گسترش دهد. 

منبع: Bloomberg