روش انتخاب لنز را بدانید

اغلب افرادی که دید ضعیفی دارند برای اصلاح دید خود از عینک استفاده می‌کنند. اگرچه بیماری‌های چشمی هر یک به نوعی دارای روش‌های درمان خاص خود هستند اما ظاهرا استفاده از عینک قابل دسترس‌ترین روش برای اصلاح دید در ایران است که بیماران انتخاب می‌کنند. در حالی که برای عیوب انکساری یکی از راه‌های جایگزین عینک استفاده از لنز تماسی است. در این باره دکتر آزاده فرحی، از متخصصان چشم پزشکی نظرات خود را در گفت‌‌وگویی صمیمی با دنیای اقتصاد ارائه می‌دهد که در ادامه می‌خوانید.

توصیه شما برای افرادی که از به کار بردن عینک رنج می‌برند چیست؟ و چه نوع ابزار جایگزینی برای عینک وجود دارد؟

عینک معمول‌ترین و ساده‌ترین راه برای اصلاح عیوب انکساری است. اما به علل مختلف این روش برای افراد مناسب نیست. برخی به دلیل شغل خاصی که دارند نمی‌توانند از عینک استفاده کنند، مانند ورزشکاران یا بازیگران. در برخی افراد به دلیل بیماری‌های چشمی خاصی مانند آستیگمات استرابیسم یا غوز قرنیه عینک پاسخگوی آنها نیست. برخی تحمل وجود یک جسم اضافی و شاید سنگین بر روی صورت خود را ندارند. در نهایت اگر برخی به دلیل ظاهری و زیبایی تمایل به استفاده از عینک ندارند در این موارد روش‌های جایگزین از جمله استفاده از لنزهای تماسی که خود انواع مختلف دارند و انواع طرح‌های رفراکتیو (اصلاح عیوب انکساری) به گونه‌ای به کار می‌روند که بسته به شرایط هر شخص می‌توان یکی از این روش‌ها را به کار برد.

در چه شرایطی استفاده از لنز به بیمار توصیه می‌شود؟

اگر به دلایلی که توضیح داده شد شخص تمایل به استفاده از لنز تماسی را داشته باشد باید مراحل زیر را طی کند:

۱ - مراجعه به متخصص چشم و بررسی وضعیت سیستماتیک و معاینه کامل چشم و تصمیم‌گیری در مورد اینکه کاندید مناسبی برای استفاده از لنز تماسی هست؟ توانایی استفاده و مراقبت از لنز و شرایط چشمی مناسبی برای تجویز لنز را دارد یا خیر؟

۲ - انتخاب لنز مناسب توسط متخصص برای هر فرد براساس نیاز وی از نظر نوع، جنس، سایز، انحنا و مدت استفاده از آن.

۳ - آموزش کامل در مورد استفاده و نگهداری و مراقبت از لنز و آگاهی از عوارض احتمالی ناشی از لنز و مراجعه سریع به پزشک در صورت ایجاد آن.

با رعایت نکات و مراحل فوق با استفاده از انواع مختلف لنز تماسی می‌توان انواع عیوب انکساری از جمله نزدیک‌بینی، دوربینی و آستیگمات را اصلاح کرد و به بهبودی دید افرادی که آستیگمات هستند یا غوز قرنیه دارند کمک کرد.

راجع به انواع لنزها توضیح دهید؟

لنزها براساس جنس، مدت زمان قابل استفاده بودن و امکان استفاده از آن در شب تقسیم‌بندی می‌شوند. اما مهم‌ترین تقسیم‌بندی انواع لنزهای نرم و سخت است.

همانطور که از اسمشان پیدا است لنزهای نرم، نرم و راحت هستند و چشم سریع‌تر به آنها عادت می‌کند. انواع متعدد یک بار مصرف یک روزه تا هفتگی یا ماهانه، فصلی و سالانه دارد. انواعی از آنها را در شب و وقت خواب نیز می‌توان استفاده کرد البته این انواع زیاد توصیه نمی‌شود چون احتمال عوارض بیشتری دارند.

لنزهای رنگی که فقط برای زیبایی مصرف می‌شوند و لنزهای طبی رنگی که غیر از تغییر رنگ چشم عیوب انکساری را نیز اصلاح می‌کنند جزو لنزهای نرم هستند. لنزهای نرم نیاز به مراقبت بیشتری دارند و توانایی اصلاح آستیگمات بالا را ندارند. در مقابل لنزهای سخت از جنس سخت هستند و مدت بیشتری طول می‌کشد تا شخص به آن عادت کند.

اما مراقبت از آن راحت‌تر است و توانایی اصلاح آستیگمات‌های بالا و نامنظم غوز قرنیه را دارند. برخی دیگر از این نوع لنزها قابلیت نفوذ اکسیژن را دارند بیشتر توصیه می‌شود. یک نوع جدید لنز نیز که اورتوکرانولوژی نام دارد در شب استفاده می‌شود که در این مدت انحنای قرنیه را تغییر می‌دهد و در طول روز شخص نیازی به عینک و لنز ندارد.

بیماری‌هایی که از طریق به کار بردن لنز ممکن است ایجاد شوند کدامند؟ (عوارض احتمالی استفاده از لنز کدامند؟)

عوارض بیشتر در افرادی ایجاد می‌شود که خودسرانه اقدام به استفاده از لنز خصوصا لنزهای رنگی می‌کنند و بدون مراجعه به متخصص، لنز را از داروخانه‌ها، فروشگاه‌های لوازم بهداشتی و آرایشی و حتی آرایشگاه‌ها تهیه می‌کنند و هیچ اطمینانی به سلامتی این گونه لنزها که نام کارخانه و مواد سازنده و طریقه نگهداری و تاریخ مصرف ندارند مهم‌ترین و خطرناک‌ترین عارضه ناشی از لنز خصوصا لنزهای نرم ایجاد عفونت قرنیه است که نوعی از آن می‌تواند به سرعت عفونت کرده و حتی منجر به سوراخ شدن قرنیه و نابینایی شود. از عوارض دیگر می‌توان به انواع خراش‌های قرنیه که این نیز خود می‌تواند منجر به عفونت شود و ایجاد حساسیت نسبت به چند لنز یا محلول نگهدارنده لنز کند، اشاره کرد.

برای جلوگیری از مبتلا شدن به بیماری‌های یاد شده چه توصیه‌هایی دارید؟

مهم‌ترین نکته عدم تهیه لنز از طریق افراد غیر متخصص است. به طور حتم برای تهیه لنزهای طبی با تکیه بر آگاهی کاملی که فرد متخصص از لنز و انواع آن و عوارض احتمالی آن را دارد، توصیه می‌شود که هنگام تجویز لنز تمامی نکاتی را که قبلا توضیح داده شد را در نظر گرفته و در خصوص توضیحات کامل در مورد نحوه استفاده، مدت زمان استفاده و علائم هشدار دهنده دقت لازم شود.

گاهی مشاهده می‌شود که افراد به خصوص جوانان از لنزهای یکدیگر استفاده می‌کنند که این بسیار نادرست است و امکان انتقال بیماری‌های واگیردار را نیز فراهم می‌کند. بنابراین با رعایت نکات یاد شده می‌توان عوارض بالقوه استفاده از لنزهای تماسی را به حداقل رساند.

علم چشم پزشکی را در ایران چگونه ارزیابی می‌کنید؟

علم چشم‌پزشکی در ایران بسیار پیشرفت داشته است و اغلب جراحی‌هایی که در دنیا به طرق مختلف و پیشرفته صورت می‌گیرد در ایران نیز انجام می‌شود و امکانات مناسب برای این جراحی‌ها وجود دارد. در کشور ما آخرین دستاوردهای علم چشم پزشکی حضور دارد به طوری که در سال‌های گذشته کلینیک‌های متعددی در کشور ما در همین زمینه به رقابت سازنده پرداختند و در حال حاضر نیز تبادل اطلاعات دارند. مزیت متخصصان چشم پزشک ایرانی به سایرین در دنیا تجربه کاری آنها است. اگرچه طب پیشگیری در کشورهای پیشرفته کارایی بیشتری دارد.

و در پایان؟

برای استفاده از لنز به طور حتم بعد از معاینات کامل از سوی پزشک اقدام کنند و دستورات لازم را به طور اکید به کار برند. چرا که هر سهل‌انگاری کوچک در پی خود عوارض نامطلوب به همراه دارد.