پیامدهای تعطیلی پالایشگاه حیفا
این پالایشگاه که ستون اصلی تامین فرآورده‌‌‌های نفتی اسرائیل محسوب می‌شود، اکنون در آستانه تعطیلی احتمالی قرار دارد؛ رویدادی که پیامدهای اقتصادی، زیست‌‌‌محیطی و صنعتی گسترده‌‌‌ای برای رژیم صهیونیستی و بازارهای اطراف به همراه خواهد داشت.
به گزارش شانا، گروه بازان بزرگ‌ترین پالایشگاه و مجموعه پتروشیمی رژیم صهیونیستی است که در منطقه خلیج حیفا واقع شده است. این پالایشگاه سال ۱۹۵۱ تاسیس و به یکی از ارکان اصلی بخش انرژی رژیم صهیونیستی تبدیل شد.بازان روزانه حدود ۲۶,۶۰۰ تن نفت خام معادل ۱۹۷,۰۰۰ بشکه فرآوری می‌کند.
با رتبه ۹ در شاخص پیچیدگی نلسون، تاسیسات مدرن این پالایشگاه امکان تولید طیف گسترده‌‌‌ای از محصولات نفتی با ارزش بالا ازجمله سوخت‌‌‌ها، پلیمرها، مواد آروماتیک و موم‌‌‌ها را برای بازارهای داخلی و بین‌المللی فراهم می‌کند. حدود ۷۰درصد محصولات این شرکت در بازار داخلی رژیم صهیونیستی توزیع و ۳۰درصد باقی‌‌‌مانده به کشورهای شرق مدیترانه صادر می‌شود.
سهامداران و ساختار مالکیت
بازان در سال ۲۰۰۷ خصوصی‌‌‌سازی شد و اکنون به‌‌‌عنوان یک شرکت عمومی در بورس تل‌‌‌آویو (TASE) با نماد «بازان» معامله می‌شود. مالکیت آن به‌‌‌طور عمده در اختیار دو نهاد بزرگ است: شرکت اسرائیل (Israel Corporation Ltd) حدود۳۳.۵درصد و شرکت صنایع پتروشیمی اسرائیل (Israel Petrochemical Enterprises Ltd) حدود ۱۵درصد.
حدود ۵۱.۵درصد از سهام بازان در اختیار سرمایه‌گذاران عمومی است. بازان همچنین مالکیت کامل شرکت‌های تابعه‌‌‌ای مانند کارمل اولفینز و گادیو پتروشیمی را در اختیار دارد که توانایی‌‌‌های تولید پتروشیمی آن را تقویت می‌کنند. حمله موشکی ایران نه‌‌‌تنها عملیات این زیرمجموعه‌‌‌ها را مختل کرد، بلکه سبب کاهش ۲.۸ درصدی قیمت سهام بازان شد که نگرانی سرمایه‌گذاران درباره ثبات و سودآوری شرکت را نشان می‌دهد.
نقش پالایشگاه در اقتصاد اسرائیل
پالایشگاه بازان ستون اصلی بخش انرژی رژیم صهیونیستی است و بالغ بر ۶۰درصد سوخت نفت‌‌‌گاز، ۵۰درصد بنزین و ۵۰درصد نفت سفید را تامین می‌کند. افزون بر این، ۴۴درصد گاز مایع (LPG) اسرائیل را تولید می‌کند که برای گرمایش خانگی، آشپزی و کاربردهای صنعتی حیاتی است.
شرکت‌های زیرمجموعه بازان، کارمل اولفینز و گادیو، مواد اولیه ضروری برای صنایع پلاستیک و شیمیایی تولید می‌کنند و یک اکوسیستم صنعتی هم‌‌‌افزا در خلیج حیفا ایجاد کرده‌‌‌اند. حمله موشکی ۲۶ خرداد که تمام عملیات را متوقف کرد، خسارت اقتصادی روزانه حداقل ۲۰ میلیون دلار و خسارت فیزیکی برابر با ۲ میلیارد دلار به بار آورد. این اختلال زنجیره تامین سوخت رژیم صهیونیستی را فلج کرده و این کشور را به استفاده از ذخایر اضطراری و افزایش واردات واداشته است.
آلودگی و خطرات سلامت عمومی
پالایشگاه بازان مدت‌‌‌هاست به‌‌‌دلیل آلودگی قابل‌‌‌توجه که سبب افزایش نرخ سرطان و آسم در منطقه خلیج حیفا شده، مورد انتقاد است. حمله موشکی ایران این نگرانی‌ها را تشدید کرد، به‌‌‌طوری که ایستگاه‌‌‌های نظارتی مستقل در تاریخ ۹ تیر ۱۴۰۴، در جریان تلاش‌‌‌های بازسازی، انتشار بنزن (یک ماده سرطان‌‌‌زا) را در سطحی ۱۰۰ برابر بیشتر از حد نرمال تشخیص دادند.
با وجود ادعای‌بازان مبنی بر اینکه دستگاه‌‌‌های نظارتی داخلی آنها مطابق با استانداردهای زیست‌‌‌محیطی بوده‌‌‌اند، انجمن شهرهای خلیج حیفا برای حفاظت از محیط‌زیست و مقام‌‌‌های محلی، از جمله شهردار حیفا، یونا یهاو، فعالیت‌‌‌های پالایشگاه را زیر سوال برده‌‌‌اند. شهردار حیفا در واکنشی صریح اعلام کرد: «نوشته‌‌‌ها روی دیوار است.
اسرائیل باید فورا روند تخلیه این پالایشگاه را آغاز کند.» لیهی شاهار برمن، رئیس انجمن محیط‌زیست منطقه نیز گفت: «ادعای مدیران‌بازان درباره بی‌‌‌اثر بودن حمله موشکی از واقعیت کاملا جداست.» این حمله که سبب آتش‌‌‌سوزی و آسیب به خطوط لوله شد، خطرات زیست‌‌‌محیطی حفظ چنین تاسیساتی در منطقه‌‌‌ای پرجمعیت را برجسته کرد.
اثرات توقف پالایشگاه بر بازارهای منطقه‌‌‌ای
توقف پالایشگاه ۱۹۷۰۰۰ بشکه‌‌‌ای بازان موج‌‌‌هایی در بازارهای انرژی منطقه‌‌‌ای ایجاد کرده و عرضه نفت‌‌‌گاز و بنزین در مدیترانه را محدود کرده است. وابستگی رژیم صهیونیستی به‌بازان برای ۴۴درصد از گاز مایع و بخش‌‌‌های قابل‌‌‌توجهی از سایر سوخت‌‌‌ها منجر به کمبود تخمینی ۷۵۰۰تنی گاز مایع در هفته‌‌‌های پس از حمله شده است. این اختلال رژیم صهیونیستی را مجبور به بررسی کاهش صادرات گاز مایع و افزایش واردات کرده که زنجیره‌‌‌های تامین منطقه‌‌‌ای را تحت فشار قرار داده است. به دنبال این حمله راهبردی، همچنین نوسانات قیمت جهانی نفت ثبت شد، به‌‌‌طوری که قیمت نفت برنت در ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ با ۷درصد افزایش به بیش از ۷۴دلار در هر بشکه رسید، زیرا بازارها به تاثیر درگیری بر زیرمجموعه‌‌‌های انرژی واکنش نشان دادند.
پیامدها و جایگزینی با واردات
حمله موشکی ایران درخواست‌‌‌های تعطیلی دائمی پالایشگاه بازان را که مدت‌‌‌هاست از سوی فعالان زیست‌‌‌محیطی و ساکنان حیفا به‌‌‌دلیل آلودگی و خطرات امنیتی آن حمایت می‌شود، دوباره برانگیخته است. طرح رژیم صهیونیستی در سال ۲۰۲۲ برای انتقال این تاسیسات تا سال ۲۰۳۰ اکنون فوریت بیشتری یافته است. تعطیلی‌بازان نیازمند واردات ۶۰درصد نفت‌‌‌گاز، ۵۰درصد بنزین و ۵۰درصد نفت سفید خواهد بود که به‌‌‌طور قابل‌‌‌توجهی وابستگی به تامین‌‌‌کنندگان خارجی را افزایش داده و اقتصاد را در معرض نوسانات بازار جهانی قرار می‌دهد.
از دست دادن تولیدات پتروشیمی بازان همچنین صنایع پایین‌‌‌دستی مانند پلاستیک و مواد شیمیایی را مختل می‌کند و احتمالا منجر به از دست دادن مشاغل و کاهش تولید صنعتی می‌شود. در حالی که بیمه‌بازان تا ۲۵۰میلیون دلار خسارت را پوشش می‌دهد، چالش‌‌‌های اقتصادی و لجستیکی بلندمدت جایگزینی تولیدات آن با واردات ممکن است میلیاردها دلار هزینه داشته باشد.
