کسری بودجه

هزینه‌های بالای دولت و کسری بودجه به مساله‌ای تکراری در اقتصاد ایران تبدیل شده است. در سال ۹۹ هم مشکلاتی از جمله تحریم‌ها و عدم امکان فروش نفت و محدودیت‌های صادراتی و همچنین شیوع بیماری کرونا در کشور، باعث شد تا کسری بودجه به شکل حادتری نمود پیدا کند و دولت را مجبور به یافتن راهکارهایی برای جبران کسری بودجه کند. روش‌هایی همچون استقراض دولت از بانک مرکزی و تامین منابع از صندوق ذخیره ارزی که به‌دلیل مسدود بودن حساب‌های آن، نتیجه‌ای جز افزایش پایه پولی ندارد، دولتمردان را به تجربه سیاست‌هایی سوق…

از دیدگاه اقتصادی انتشار اوراق توسط دولت معمولا با هدف کنترل نقدینگی، سیاستی انقباضی است و به منظور مدیریت تورم استفاده می‌شود. همچنین انتشار اوراق و جمع‌آوری منابع از سطح جامعه می‌تواند برای جبران کسری منابع دولت صورت گیرد. البته در بسیاری از موارد این دو هدف باهم برآورده می‌شود. با توجه به شرایط فعلی کشور به دلیل تحریم‌های خارجی و محدودیت ایران در فروش نفت و همچنین به دلیل وابستگی شدید کشور به درآمد نفتی، کسری بودجه قابل توجه ایجاد شده، امری اجتناب ناپذیر بوده است. در این راستا دولت به…

ايسنا: از آن‌جا که رئیس کل بانک مرکزی هفت اقدام این بانک برای اصلاح نظام بانکی را تشریح کرده و به اعتقاد کارشناسان اقتصادی اصلاح ناترازی بانک‌ها نقش مهمی در اجرای موفق سیاست‌های پولی و ارزی یا روش‌های تامین کسری بودجه دارد و موجب ثبات اقتصاد ایران می‌شود، بهتر است تا با جزئیات این اصلاحات بیشتر آشنا شوید.

با توجه به اینکه در سال ۱۳۹۹ بسیاری از عوامل تهدیدکننده اقتصاد ایران از جمله کاهش بی‌سابقه صادرات نفت، محدودیت‌های واردات و صادرات، کسری بودجه و‌... پابرجاست، انتظار اولیه از وضعیت تولید در پنج ماه گذشته چگونه بوده است؟ تولید در سایه کرونا و تحریم در هریک از بخش‌های اقتصادی چه عملکردی به جا گذاشت؟ اینها موضوعاتی است که در فصل پیش‌رو مورد بررسی قرار گرفته است.

یادداشت حاضر به چگونگی اثرپذیری تولید اقتصادی کشور از کسری بودجه دولت و سازوکارهای آن می‌پردازد و در انتها با توجه به شرایط جاری پیشنهادهایی برای چگونگی اثرگذاری بودجه دولت بر تولید اقتصادی به ویژه در سال جاری مطرح می‌کند.

اقتصاد ایران سال‌های متمادی است که به دلیل سیاست‌های غلط با رانت و فساد ناشی از قیمت‌گذاری دولتی کالاها و خدمات مواجه است. درحالی‌که آمارها نشان می‌دهند که طی ۳۹ سال از ۵۰ سال میانگین تورم در کشور حدود ۱۸ درصد بوده است، قیمت‌گذاری دولتی کالاها و خدمات در این شرایط در عمل باعث شکل‌گیری کاسبان و دلالان و در نتیجه رانت و فساد شده است. فسادی که به دلیل انباشت سال‌ها سیاست اشتباه و عدم نظارت و پیگیری به سختی قابل مهار شده است. از طرفی، حمایت کلی و شعاری از صادرات صرفاً به منظور بازگشت ارزهای…

فارس: بسیاری از نمایندگان مجلس با انتشار توئیت‌هایی نسبت به طرح پیشنهادی دولت برای گشایش اقتصادی واکنش منفی نشان دادند و با تاکید بر اینکه فروش اوراق سلف موازی نفتی مصداق آینده فروشی است، درباره افتادن کشور از چاله کسری بودجه به چاه بحران بدهی هشدار دادند.

دنیای اقتصاد: رئیس کل بانک مرکزی چهار گزینه سالم تامین مالی کسری بودجه را «کاهش هزینه‌های مالی»، «افزایش درآمدهای مالیاتی»، «فروش سهام و اموال دولت» و «انتشار اوراق بدهی یا پیش‌فروش کالاهایی نظیر نفت» معرفی کرد. صحبت‌های عبدالناصر همتی نشان می‌دهد سه گزینه نخست با محدودیت‌هایی روبه‌رو است؛ زیرا ظرفیت افزایش درآمد مالیاتی و کاهش هزینه برای دولت و مجلس در سایه کرونا، محدود بوده و انتشار اوراق بدهی با وجود موانع در حال پیگیری است. اما از نگاه سیاست‌گذار پولی، گزینه چهارم که به طرح گشایش اقتصادی معروف است، دو…

به دنبال اعلام دولت مبنی بر طرح «گشایش اقتصادی»، گمانه‌زنی‌های مختلفی از جمله آزاد شدن منابع بلوکه شده کشور، پذیرش لوایح FATF و انتشار اوراق سلف نفتی مطرح شد. با توجه به اطلاعات منتشر شده و اینکه از سیاست‌های خارجی در اقتصاد ایران به‌عنوان «گشایش اقتصادی» یاد نمی‌شود، انتشار اوراق سلف موازی نفت یا به عبارتی پیش‌فروش ۲۰۰ میلیون بشکه نفت همان سیاست مدنظر دولت است. اطلاعات اولیه حاکی از آن است که دولت برپایه نرخ دلار و قیمت نفت در زمان پیش فروش، قرارداد را ارزش‌گذاری می‌کند و در زمان سررسید نیز…

فعالان صنعت برق تقریبا در تمام گفتمان‌های رایج در هر سطحی، از اقتصاد ناتراز این صنعت به‌عنوان ابرچالشی یاد می‌کنند که تقریبا ریشه تمامی مشکلات آن هم محسوب می‌شود. از تعیین تکلیفی قیمت برق و برشمردن این کالای استراتژیک در ردیف خدمات عمومی که بگذریم، می‌توان چالش «نقدینگی» و «کسری بودجه صنعت برق» را در دو وجه متفاوت بررسی کرد.

به‌رغم وجود ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های کشور، موقعیت استراتژیک ایران و نیروهای جوان و تحصیلکرده، هیچ وقت نتوانستیم آن‌طور که باید از این ظرفیت‌ها استفاده کنیم. استمرار تحریم‌ها، کسری بودجه ناشی از کاهش فروش نفت، ضعف ساختاری و مدیریتی مداوم و رویکرد نادرست در سیاست‌های بودجه‌ریزی و عدم حمایت اصولی از بنگاه‌ها و نبود دیپلماسی اقتصادی متناسب با اهداف کلان کشور، عواملی است که در وهله اول بر اقتصاد داخلی کشور و در وهله بعدی بر مناسبات تجاری بین‌المللی تاثیرگذار بوده است.

مهر: محمدباقر نوبخت معاون رئیس‌جمهور در گفت‌وگویی مجازی به مناسبت روز خبرنگار به سوالات مختلف خبرنگاران به‌خصوص ماجرای «کسری بودجه ۹۹» و «اصلاح ساختار بودجه» پاسخ داد.

خبرگزاری صدا و سیما: رئیس کل بانک مرکزی گفت: همین امروز و فردا قیمت ارز را پایین خواهیم آورد و به مردم نشان خواهیم داد که دولت هیچ وقت به دنبال گران کردن ارز برای تامین کسری بودجه نبوده است.

دنیای اقتصاد: بانک مرکزی نتیجه حراج دهمین هفته اوراق دولتی را منتشر کرد. براساس آمار منتشر شده، نرخ سود اوراق دولتی به نرخ تورم هدف که ۲۲ درصد است، نزدیک شده و از سوی دیگر مجموع اوراق منتشر شده در ۱۰ هفته گذشته ۶/ ۴۹ هزار میلیارد تومان بوده که با فرض ۱۵۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه، تقریبا یک سوم آن پوشش داده شده است.

دنیای اقتصاد: مدیرعامل شرکت سبدگردان الگوریتم در تشریح چشم‌انداز بازار سرمایه در ماه‌های پیش‌رو گفت: دولت علاوه بر اعمال سیاست‌های کنترلی نرخ ارز و تامین کسری بودجه از طریق عرضه اوراق درآمد ثابت، عزم خود را جزم کرده تا با الزام شرکت‌های دولتی برای افزایش عرضه سهام شناور تا سقف ۲۵ درصد تعادل را به بازار سرمایه بازگرداند.

آمارهای اقتصادی سال ۱۳۹۸ و چند ماه اخیر، روند رو به رشد تورم را نشان می‌دهد. برای توده مردم این وضعیت با رشد روزافزون قیمت‌ها در کالاهای خوراکی خود را نشان می‌دهد و به‌طور طبیعی آن را به تمام کالاها و کل اقتصاد تعمیم می‌دهند. وقتی وضعیت چنین است این خطر وجود دارد که بخش بزرگی از جامعه نسبت به حفظ قدرت خرید خود نگران شود و به‌طور طبیعی به دنبال ابزاری برای یافتن سپری در برابر تورم بگردد.

سوال بالا را می‌توان از زاویه دولت، فعالان اقتصادی، بانک‌ها و مردم مطرح کرد. این به آن معنی است که بانک مرکزی در کانون تصمیم‌گیری‌های اقتصادی تمام آحاد اقتصادی قرار دارد و سیاست‌های این بانک می‌تواند تاثیر ماندگاری بر رفتار و انتظارات همه افراد (اعم از دولت و مردم) بگذارد. اما مطلب اخیر رئیس بانک مرکزی حاوی نکات جالبی است.

ایسنا: طبق اعلام وزارت اقتصاد با انجام هشتمین مرحله عرضه اوراق مالی اسلامی، ۴ هزار و ۴۰۴ میلیارد تومان دیگر از این محل برای کسری بودجه تأمین مالی شد.

با ضربه ناشی از کاهش قیمت نفت به درآمدهای عربستان سعودی، این کشور در سه ماه دوم سال کسری بودجه ۱۰۹.۲ میلیارد ریالی (۲۹.۱۲ میلیارد دلار) را به ثبت رساند.

اعتماد آنلاین: سخنگوی دولت می‌گوید: دولت ۲۰ درصد هزینه‌های اجتناب‌ناپذیر خود را کاهش داده و بقیه کسری خود را حدود ۱۰۰ هزار میلیارد تومان را با انتشار اوراق مالی در بازار تامین کرده است.

دنیای اقتصاد: دادستان‌های آلمان اعلام کردند مدیرعامل سابق و دو عضو از هیات‌مدیره شرکت وایرکارت را به اتهام «کلاهبرداری» بازداشت کرده‌اند، کلاهبرداری‌هایی که از سال ۲۰۱۵ آغاز شده بودند.

ايسنا: از آنجا طبق برآوردها بودجه سالجاری حدود ۱۵۰ میلیارد تومان کسری دارد، تاکنون بیش از ۴۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان آن از طریق انتشار اوراق تامین شده است. همچنین، طبق گفته رئیس مرکز مدیریت بدهی‌ها و دارایی‌های مالی عمومی خزانه‌داری کشور تا پایان شهریور معادل ۶۰ هزار میلیارد تومان از هزینه‌های بودجه هم به صورت نقدی تامین خواهد شد.

دنیای اقتصاد: نرخ سود اوراق در بازار بین بانکی در شیب افزایشی حرکت می‌کند. بر اساس اعلام بانک مرکزی، در هشتمین هفته حراج، نرخ سود اوراق یکساله به بالاترین حد و مرز ۱۸ درصد رسیده است. نرخ سود در سررسیدهای دیگر نیز در مسیر افزایشی حرکت کرده است. همچنین وزارت اقتصاد موفق شد در این هفته نیز ۶ هزار و۱۷۰ میلیارد تومان از کسری بودجه دولت را از محل بازار اوراق پوشش دهد.

در راستای دستیابی به هدف تورمی اعلامی و در چارچوب سیاست‌گذاری جدید پولی، بانک مرکزی تلاش می‌کند با مدیریت نقدینگی در جامعه و هدایت آن به سمت متقاضیان بخش واقعی همچون دولت، ضمن تامین نیاز آنها از رشد کنترل نشده نقدینگی جلوگیری کند. به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، بر همین اساس این بانک در چارچوب اجرای عملیات بازار باز که در آن اعطای تسهیلات به بانک‌ها منوط به اخذ وثیقه است، به دولت کمک کرده تا کسری بودجه خود را از طریق انتشار اوراق بدهی و فروش آنها به بانک‌ها و نهادهای مالی غیر بانکی تامین کند.…

ایسنا نوشت: به نظر می‌رسد هجمه‌ای که ولیعهد عربستان برای تصاحب دارایی‌ها و اموال رقبایش با بهانه «مبارزه با فساد» آغاز کرده در رخدادهای هتل ریتز کاریلتون در اواخر ۲۰۱۷ خلاصه نشده؛ بلکه برگ جدیدی از این هجمه‌ها با گذر زمان به دور از سر و صدا در حال رو شدن است.

فارس: بر اساس اعلام شب گذشته وزارت خزانه‌داری آمریکا کسری بودجه فدرال این کشور در ماه ژوئن به ۸۶۴ میلیارد دلار رسیده است و این در حالی است که در زمان مشابه سال گذشته این عدد تک رقمی بود.

آیا قیمت مسکن گران شده است؟ شاید جواب این پرسش آن‌قدر بدیهی به نظر برسد که نیازی به فکر کردن نداشته باشیم. اما واقعیت این است که برای یافتن پاسخ دقیق باید پرسش را دقیق‌تر بیان‌کنیم. ابتدا لازم است بدانیم، قیمت مسکن را با کدام دارایی و در کدام مقطع زمانی مقایسه کنیم. یعنی می‌خواهیم بدانیم مسکن نسبت به چه کالایی و در چه تاریخی گران‌تر یا ارزان‌تر شده است.

دنیای اقتصاد: معاون اول رئیس‌جمهوری با اذعان به افزایش فشار‌های معیشتی بر مردم به‌دلیل کاهش قدرت خرید، بر تلاش دولت برای کاستن از نگرانی‌های مردم سخن گفت. به گزارش خبرگزاری تسنیم، اسحاق جهانگیری در نشست مدیران ارشد وزارت کشور تاکید کرد: پیش‌نیاز عبور از شرایط کنونی، حرکت در مسیر جلب رضایت و مشارکت مردم،‌ ایجاد همبستگی و تقویت امید مردم به آینده است.

دنیای اقتصاد: نسخه جایگزین برای کنترل جهش قیمت مسکن با ارائه سه پیشنهاد از سوی صاحب‌نظر ارشد بخش مسکن ارائه شد. به گزارش «دنیای اقتصاد»، حسین عبده‌تبریزی، اقتصاددان و صاحب‌نظر برجسته بخش مسکن با حضور در برنامه «متراژ»، شبکه اینترنتی اکو‌ایران در پاسخ به چند پرسش مهم درخصوص حد افزایش قیمت مسکن،پیشنهاد کرد دولت با اتکا به سه راهکار عمده در شرایط فعلی می‌تواند علاوه بر جبران کسری بودجه منجر به ایجاد آرامش در بازار پیشرو اقتصادی به‌عنوان بازار پیشقراول تحولات بازار مسکن شود.

دنیای‌اقتصاد: سیصد و شصت و هفتمین شماره هفته‌نامه «تجارت فردا» با عنوان «در برابر طوفان» منتشر شد.